Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ewidencji ludności
W sierpniu tego roku Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy przewidującej dalsze funkcjonowanie obowiązku meldunkowego. Nowe przepisy ustawy wprowadziłyby novum w kwestii dotyczącej zameldowania, a dokładnie dałyby możliwość meldunku elektronicznego bez konieczności wizyty w urzędzie.
Zgodnie z obowiązującą treścią przepisów ustawy z dnia 24.09.2010 r. o ewidencji ludności (Dz.U. z 2016 r. poz. 722 ze zm.) obowiązek meldunku ma być uchylony z dniem 1 stycznia 2018 r. Projekt ustawy, który został przyjęty na posiedzeniu Rady Ministrów przewiduje jednak utrzymanie tego obowiązku. Rząd uzasadnia projekt tym, iż wprowadza on gwarancję sprawnego wykonywania obowiązków przez administrację publiczną względem obywatela, co nie byłoby możliwe, gdyby władza nie miała wiedzy gdzie obywatel aktualnie mieszka.
Procedura, zgodnie z którą obywatel mógłby dokonać meldunku w formie elektronicznej została opisana w ustawie z dnia 17.02.2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 570 ze zm.). W myśl ustawodawcy obywatel chcący dokonać meldunku w ten sposób będzie zobligowany by do elektronicznego formularza dołączyć również elektroniczny dokument potwierdzający prawo do lokalu co do którego chce dokonać meldunku (np. umowa lub odpis z księgi wieczystej), a w przypadku jego braku – skan dokumentu papierowego. W przypadku jednak słabej jakości zapisu cyfrowego, zgodnie z art. 28 ust. 2d projektowanej ustawy organ gminy, w wyniku uzasadnionej wątpliwości, będzie miał prawo zażądać od składającego wniosek oryginałów dokumentów do przedłożenia w Urzędzie. W obecnym stanie prawnym skorzystanie z formularzy elektronicznych jest możliwe jedynie w wypadku wymeldowania się z miejsca pobytu stałego lub czasowego, a także zgłoszenia wyjazdu poza granice RP oraz powrotu z takiego wyjazdu. W ocenie projektodawcy wprowadzenie dodatkowej formy w jakiej można dokonać meldunku stałego, znacząco ułatwi wypełnianie tego obowiązku. Jednocześnie zwraca się uwagę na fakt, iż projektowany przepis jest zgodny z przyjętym kierunkiem działań w obszarze informatyzacji usług publicznych. Wynikiem projektowanych zmian jest także zmiana w art. 28 ustawy o ewidencji ludności. Nowe brzmienie tego przepisu wskazuje formy,w jakich można dokonać meldunku tj. w formie pisemnej w organie gminy lub też w formie dokumentu elektronicznego.
Projektowane zmiany dotyczą również zameldowania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej cudzoziemców, w przypadku których obowiązek meldunkowy ma powstać po 30 dniach pobytu na terenie RP, a nie jak obecnie po 14 dniach. Jednocześnie zasadą będzie nadawanie dokonującym zameldowania cudzoziemcom numerów PESEL, chyba że ich pobyt na terytorium RP będzie miał charakter krótkotrwały. Wszelkie informacje o cudzoziemcach, którzy zameldowali się na pobyt stały lub czasowy, będą gromadzone w rejestrze PESEL, gdzie obecnie dane te zapisywane są w rejestrach zameldowania cudzoziemców prowadzonych przez gminy (RZC). Nowe zasady nie będą obejmować cudzoziemców będących obywatelami państw członkowskich UE lub członków ich rodzin. Rząd uzasadnia swoją decyzję kwestiami bezpieczeństwa państwa. Dane z rejestru PESEL będą udostępniane Policji, ABW, Straży Granicznej itp.. W obecnym kształcie ustawy nie ma możliwości zlokalizowania obcokrajowca wpisanego do RZC, gdyż trzeba znać gminę, w której cudzoziemiec dokonał zgłoszenia dotyczącego pobytu. System ten znacznie utrudnia działania służbom, gdyż dotarcie do danych o obcokrajowcach wydłuża się i jest znacznie utrudnione.
Nowe przepisy miałyby obowiązywać od dnia 1 stycznia 2018 r. Projekt został skierowany na obrady sejmu.