1) Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków związanych z utrzymaniem dziecka. Przysługuje rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu lub faktycznemu dziecka i osobie uczącej się.

1. a) Wniosek zawierający dane dziecka będącego na utrzymaniu składa się w urzędzie gminy lub w urzędzie miasta w terminie do 1 września, z uwagi na to, że okres zasiłkowy trwa od 1 listopada do 31 października.
2. b) Kryterium przyznania zasiłku rodzinnego jest dochód przypadający na osobę w rodzinie (dochód na osobę = wszystkie dochody rodziny x liczba miesięcy / liczbę członków rodziny). Zasiłek można otrzymać, jeżeli dochód na członka rodziny nie przekracza kwoty 674 zł netto lub 764 zł netto, jeżeli członkiem rodziny jest osoba niepełnosprawna.
3. c) Wysokość zasiłku obecnie wynosi 89,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia, 118,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia, 129,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia. Kwota zasiłku zwolniona jest z opodatkowania. Zasiłek przysługuje rodzicom i opiekunom do ukończenia przez dziecko: 18. roku życia lub nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21. roku życia albo 24. roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole i jest niepełnosprawne w umiarkowanym lub znacznym stopniu. Osobie uczącej się zasiłek przysługuje pod warunkiem kontynuowania nauki w szkole lub szkole wyższej, nie dłużej jednak niż do skończenia 24 lat.

2)Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego. Z dodatku tego można skorzystać pod warunkiem, że dziecku przysługuje  zasiłek rodzinny.

1. a) Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przyznawany jest na okres: 24 miesięcy przy sprawowaniu opieki nad jednym dzieckiem, 36 miesięcy przy sprawowaniu opieki nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu, 72 miesiące przy sprawowaniu opieki nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
2. b) Dodatek wypłacany jest miesięcznie, w wysokości 400 zł. Przysługuje począwszy od pierwszego dnia miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami lub od dnia przyznania uprawnień do urlopu wychowawczego do końca okresu zasiłkowego lub do dnia przyznania uprawnień do urlopu wychowawczego lub do dnia, w którym upływa 24, 36, 72 miesięczny okres jego pobierania.
3. c) Uprawnionymi do pobierania dodatku są zarówno matka, ojciec, jak i opiekun faktyczny dziecka. Jeśli z urlopu korzystają oboje rodzice, przysługuje im jeden dodatek.

3) Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej. Z dodatku tego można skorzystać pod warunkiem, że dziecku przysługuje  zasiłek rodzinny.

1. a) Przez rodzinę wielodzietną rozumie się rodzinę w myśl definicji wskazanej w art. 3 pkt 16a ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych. ( Dz. U. Z 2015 r. poz. 114 z późn. zm) Zgodnie z przepisem „ilekroć w ustawie jest mowa o rodzinie wielodzietnej – oznacza to rodzinę wychowującą troje i więcej dzieci mających prawo do zasiłku
2. b) Dodatek z tego tytułu wynosi obecnie 90,00 zł na trzecie i następne dzieci uprawnione do zasiłku. Przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka.

4)Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania. Z dodatku tego można skorzystać pod warunkiem, że dziecku przysługuje  zasiłek rodzinny.

1. a) W sytuacji, gdy dziecko podejmuje naukę w szkole poza miejscem zamieszkania rodzinie przysługuje 105,00 zł miesięcznie na dziecko w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej lub gimnazjum w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności oraz 63,00 zł miesięcznie na dziecko w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły ponadgimnazjalnej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadgimnazjalnej.
2. b) Dodatek przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka (osoba faktycznie opiekująca się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka) lub osobie uczącej się (osoba pełnoletnia ucząca się, niepozostająca na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony) przez 10 miesięcy w roku w okresie pobierania nauki od września do czerwca następnego roku kalendarzowego.

5)Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego. Z dodatku tego można skorzystać pod warunkiem, że dziecku przysługuje  zasiłek rodzinny.

1. a) Przysługuje. matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem w szkole nowego roku szkolnego, ale także przysługuje na dziecko rozpoczynające roczne przygotowanie przedszkolne.
2. b) Przysługuje raz w roku, w związku z rozpoczęciem roku szkolnego albo rocznego przygotowania przedszkolnego i wynosi 100,00 zł na dziecko. Wniosek składa się do dnia zakończenia okresu zasiłkowego, w którym rozpoczęto rok szkolny albo roczne przygotowanie przedszkolne.

6) Dodatek mieszkaniowy. Rodziny wielodzietne mogą też skorzystać z pomocy w formie dodatku mieszkaniowego, który jest przeznaczony na utrzymanie posiadanego lub wynajmowanego mieszkania lub domu jednorodzinnego.

1. a) Warunkiem przyznania tego dodatku jest spełnienie kryteriów dochodowych i odpowiedniej powierzchni mieszkania. Świadczenie przyznawane jest decyzją administracyjną wójta, burmistrza, lub prezydenta miasta. Dodatek ten przysługuje, jeśli średni miesięczny dochód na osobę w gospodarstwie domowym w ostatnich trzech miesiącach przed złożeniem wniosku nie przekracza 125 proc. najniższej emerytury. Od 1 marca 2016 roku jest to kwota 1103,20 zł.
2. b) Istotne jest, że normatywna powierzchnia użytkowa mieszkania lub domu jednorodzinnego (w przeliczeniu na liczbę domowników) nie może przekraczać 55 mkw. dla 4 osób, 65 mkw. dla 5 osób, 70 mkw. dla 6 osób. Powierzchnia użytkowa zajmowanego lokalu mieszkalnego nie może przekraczać normatywnej powierzchni użytkowej o więcej niż 30 % albo 50 % pod warunkiem, że udział powierzchni pokoi i kuchni w powierzchni użytkowej tego lokalu nie przekracza 60 %.
3. c) Wydatkami poniesionymi przez osobę ubiegającą się o dodatek mieszkaniowy są świadczenia okresowe ponoszone przez gospodarstwo domowe w związku z zajmowaniem lokalu mieszkalnego w tym czynsz, opłaty związane z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na lokale mieszkalne w spółdzielni mieszkaniowej, zaliczki na koszty zarządu nieruchomością wspólną, odszkodowanie za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego, inne, niż wymienione powyżej, opłaty za używanie lokalu mieszkalnego, opłaty za energię cieplną, wodę, odbiór nieczystości stałych i płynnych, wydatek stanowiący podstawę obliczania ryczałtu na zakup opału.
4. d) Nie stanowią wydatków, wydatki poniesione z tytułu ubezpieczeń, podatku od nieruchomości, opłata za wieczyste użytkowanie gruntów, a także opłaty za gaz przewodowy, energię elektryczną, dostarczane do lokalu. Wydatki naliczone i ponoszone za okres dłuższy niż jeden miesiąc przelicza się na okresy miesięczne, jeżeli wnioskodawca zajmuje część lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, przy ustalaniu wydatków, uwzględnia się tylko wydatki przypadające na tę część lokalu lub domu.
5. e) Wysokość dodatku mieszkaniowego stanowi różnicę pomiędzy wydatkami przypadającymi na normatywną powierzchnię użytkową zajmowanego lokalu mieszkalnego (bądź wydatkami ponoszonymi za lokal w przypadku, gdy powierzchnia użytkowa lokalu jest mniejsza lub równa powierzchni normatywnej), a kwotą stanowiącą wydatki poniesione przez osobę otrzymującą dodatek w wysokości 10% (12% w przypadku, gdy średni miesięczny dochód jest równy lub wyższy od 100% tej kwoty w gospodarstwie wieloosobowym) dochodów gospodarstwa domowego – w gospodarstwie 5-osobowym i większym. Wysokość dodatku mieszkaniowego, łącznie z ryczałtem, nie może przekraczać 70% wydatków przypadających na normatywną powierzchnię zajmowanego lokalu mieszkalnego lub 70% faktycznych wydatków ponoszonych za lokal mieszkalny, jeżeli powierzchnia tego lokalu jest mniejsza lub równa normatywnej powierzchni.

7) Dodatek energetyczny. Podmiot, któremu został przyznany dodatek mieszkaniowy, podmiot, który jest stroną umowy kompleksowej lub umowy sprzedaży energii elektrycznej zawartej z przedsiębiorstwem energetycznym i zamieszkuje w miejscu dostarczania energii elektrycznej ma prawo ubiegania się o dodatek energetyczny.

1. a) Wysokość dodatku energetycznego ogłaszana jest przez ministra właściwego do spraw gospodarki (Obwieszczenie Ministra Gospodarki z dnia 17 kwietnia 2015 r. w sprawie wysokości dodatku energetycznego obowiązującego od dnia 1 maja 2015 r. do 30 kwietnia 2016 r.) w terminie do dnia 30 kwietnia każdego roku na kolejne 12 miesięcy. Wysokość świadczenia uzależniona jest od liczby osób w gospodarstwie domowym. Od 1 maja 2015 r. wysokość zryczałtowanego dodatku energetycznego w ww. okresie wynosi 18,48 zł miesięcznie dla gospodarstwa domowego składającego się z co najmniej 5 osób.

8) Zasiłek pielęgnacyjny. Rodzina wielodzietna może skorzystać z zasiłku pielęgnacyjnego na pokrycie kosztów związanych z koniecznością zapewnienia opieki i pomocy innej osoby, w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Przysługuje on niezależnie od dochodu w kwocie 153,00 złotych i przysługuje niepełnosprawnemu dziecku, osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w  wieku do 21 roku życia, a także osobie która ukończyła  75 lat.

9) „Złotówka za złotówkę” Od 1 stycznia 2016 roku, jeśli rodzina przekroczy kryterium uprawniające do zasiłku rodzinnego możliwe jest zastosowanie mechanizmu złotówka za złotówkę.

1. a) Oznacza to, że świadczenia będą stopniowo obniżane wraz ze wzrostem dochodów, ale nie zostaną utracone po przekroczeniu progu dochodowego. Wypłata będzie pomniejszona o kwotę przekroczenia. Czyli, za przekroczenie ustawowego kryterium o każdą złotówkę, łączna kwota świadczeń przysługujących rodzinie będzie pomniejszana o 1 zł. Jedynie w przypadku, gdy wysokość świadczeń przysługujących danej rodzinie będzie niższa niż 20 zł, świadczenia te nie zostaną przyznane.
2. b) Złotówka za złotówkę dotyczy zasiłku rodzinnego oraz dodatków do niego – urodzenia dziecka, urlopu wychowawczego, samotnej opieki nad dzieckiem, wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, kształcenia i rehabilitacji niepełnosprawnego dziecka, rozpoczęcia roku szkolnego, nauki dziecka poza miejscem zamieszkania. Dochód ustala się na podstawie dochodu z roku poprzedzającego okres zasiłkowy uwzględniając jednocześnie aktualną sytuację rodziny tzn. utratę dochodu lub jego uzyskanie po roku bazowym. Dochód z roku bazowego dzieli się przez liczbę miesięcy, w których dochód był osiągany.

10) Zniżki na przejazdy. Dzieci z rodzin wielodzietnych mogą w niektórych miastach korzystać ze zniżek lub nawet bezpłatnych przejazdów przy korzystaniu z komunikacji miejskiej. W Warszawie do biletów wolnej jazdy uprawnione są dzieci z rodzin, w których jest ich co najmniej czworo. Ulga dotyczy osób na stałe mieszkających w Warszawie, które nie ukończyły 20. roku życia. Do korzystania z bezpłatnego przejazdu uprawnia ich specjalna karta miejska, którą można otrzymać bezpłatnie po wypełnieniu odpowiedniego wniosku. Wydawana jest na okres ważności legitymacji szkolnej lub studenckiej.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j.: Dz. U. z 2015 r. poz. 114 z późn. zm.),
2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2015 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych oraz wysokości zasiłku dla opiekuna (Dz. U. z 2015 r. poz. 1238),
3. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2013 r. poz. 3),
4. Obwieszczenie Ministra Gospodarki z dnia 17 kwietnia 2015 r. w sprawie wysokości dodatku energetycznego,