W celu ochrony środków przekazywanych z budżetu Unii Europejskiej na realizację projektów polski ustawodawca wprowadził  wyłączenie tych środków spod egzekucji w przepisach ustawy z dnia  17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j.: Dz. U. z 2016 poz. 1822 ze zm).  W myśl tych przepisów (art. 831 § 1 pkt 2a) nie podlegają egzekucji środki z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), a także niepodlegające zwrotowi środki pochodzące z innych źródeł zagranicznych.

Zajęcie rachunku bankowego, nie może obejmować tych środków chyba, że wierzytelność egzekwowana powstała w związku z realizacją projektu, na który środki te były przeznaczone. Powodem wprowadzenia takiego zapisu, zgodnie z uzasadnieniem projektu zmian, była chęć dostosowania przepisów do tzw. zasady trwałości projektu, zgodnie z którą państwo członkowskie lub instytucja zarządzająca zapewniają, że projekt zachowuje wkład funduszy europejskich wyłącznie jeżeli projekt ten w terminie 3 lub 5 lat (w zależności wielkości przedsiębiorcy) od jego zakończenia nie zostanie poddany zasadniczej modyfikacji wynikającej ze zmiany charakteru własności elementu infrastruktury albo z zaprzestania działalności produkcyjnej i mającej wpływ na charakter lub warunki realizacji projektu lub powodującej uzyskanie nieuzasadnionej korzyści przez przedsiębiorstwo lub podmiot publiczny. Próby prowadzenia egzekucji komorniczej z tych środków mogłyby doprowadzić do konieczności zwrotu środków przekazanych beneficjentom do budżetu Unii Europejskiej. W efekcie czego mogłoby dochodzić nie tylko do strat finansowych dla budżetu państwa, ale mogłoby dojść do niezrealizowania  celów założonych w projekcie.

Warto w tym miejscu zważyć, iż Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 26 lutego 2015 r., sygn. III CZP 104/14, uznał, że zajęcie rachunku bankowego nie może obejmować środków, o których mowa w art. 831 § 1 pkt 2a k.p.c., chyba że egzekwowana wierzytelność powstała w związku z realizacją projektu, na który te środki były przeznaczone. Przedmiotowe środki nie podlegają egzekucji bez względu na to, czy dłużnik ma w stosunku do podmiotu, który środki te ma mu dopiero wypłacić, wierzytelność o ich wypłatę, czy też środki te zostały już dłużnikowi wypłacone i znajdują się na jego rachunku bankowym, a on ma wierzytelność o ich wypłatę do banku, w którym znajduje się ten rachunek i zamierza je wydatkować w ramach realizacji projektu. Wyłączenie, o którym mowa, nie jest skuteczne tylko wtedy, gdy wobec dłużnika prowadzona jest egzekucja z tytułu wierzytelności powstałej w związku z realizacją projektu, na który przeznaczone były omawiane środki. Skutków prawnych tego wyłączenia nie ogranicza natomiast konstrukcja egzekucji z rachunku bankowego, zakładająca, że obejmuje ona wierzytelność dłużnika w stosunku do banku powstałą w następstwie przeniesienia przez dłużnika na bank własności wpłaconych środków pieniężnych.

W konsekwencji Sąd Najwyższy uznał, że zajęcie rachunku bankowego nie może obejmować środków, o których mowa w art. 831 § 1 pkt 2a k.p.c., chyba że egzekwowana wierzytelność powstała w związku z realizacją projektu, na który te środki były przeznaczone. Zgodnie z uchwałą nie podlegają egzekucji również sumy już wypłacone, a także środki trwałe i wartości niematerialne i prawne powstałe w ramach realizacji projektu, na który były przeznaczone środki określone w art. 831 § 1 pkt 2a k.p.c., przez okres jego trwałości wskazany w umowie o dofinansowanie.

Podobną konstrukcję wyłączenia środków unijnych spod egzekucji zawiera art. 8 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t. j.: Dz. U. z 2016 poz. 599 ze zm). Zgodnie z nim nie podlegają egzekucji administracyjnej środki pochodzące z dotacji przyznanej z budżetu państwa na określone cele i znajdujące się na wyodrębnionym rachunku bankowym prowadzonym dla obsługi bankowej dotacji oraz środki pochodzące z programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t. j.: Dz. U.  z 2016 poz. 1870), chyba że wierzytelność egzekwowana powstała w związku z realizacją projektu, na który środki te były przeznaczone. Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 25 września 2015 r., sygn. II GSK 1657/14 jeżeli na rachunku bankowym znajdują się środki, które nie podlegają egzekucji, np. środki unijne, to oznacza, że egzekucja z tych środków jest wyłączona, bank nie może ich przekazywać w ramach zajęcia, jednakże sam rachunek może być zajęty. W razie zajęcia rachunku bankowego przez organ egzekucyjny z którego zastosowany środek egzekucyjny jest niedopuszczalny z uwagi na wyłączenie danej wierzytelności wymagane jest wyjaśnienie, czy środki znajdujące się na zajmowanym rachunku nie są środkami, które nie podlegają egzekucji, a co za tym idzie ich zwolnienie następuje z mocy ustawy. Jeżeli środki te nie podlegają egzekucji, to tym samym nie podlegają one zabezpieczeniu, ponieważ zajęcie zabezpieczające nie może dotyczyć rzeczy lub praw zwolnionych z egzekucji (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba w Bydgoszczy z 5 lutego 2014 r., sygn. I SA/Bd 952/13).

Egzekucja ze środków pochodzących z dotacji co do zasady nie jest więc dopuszczalna, dotyczy to zarówno środków znajdujących się na rachunkach bankowych jak i majątku trwałego, który powstał zgodnie z założeniami realizowanego projektu.  Wyłączenie spod egzekucji, jest określone ramami czasowymi trwania projektu, który wskazywany jest w umowie dotacyjnej.