Co to jest zasiedzenie?
Instytucja zasiedzenia umożliwia nabycie prawa własności cudzej rzeczy. Skutek taki następuje nie na mocy zawartej pomiędzy stronami umowy cywilnoprawnej, lecz na podstawie przepisów samego prawa. Konieczny jest jednak do tego upływ odpowiedniego okresu czasu.
Na czym polega zasiedzenie?
Zasiedzenie oznacza nabycie własności cudzej rzeczy przez osobę niebędącą jej formalnym właścicielem, po upływie wskazanego w przepisach prawa okresu czasu. Jest ono regulowane przepisami ustawy z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j.t. Dz. U. z 2023 r., poz. 1610 z późn. zm.).
Zgodnie z przepisami w/w aktu prawnego, w przypadku rzeczy ruchomej jej posiadacz nabywa własność, jeżeli trwa to nieprzerwanie od trzech lat jako posiadacz samoistny, chyba że pozostaje w złej wierze (art. 174 § 1 k.c.).
Musisz pamiętać, że zasady tej nie stosuje się do rzeczy wpisanej do krajowego rejestru utraconych dóbr kultury.
Z kolei posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli:
- jest posiadaczem samoistnym,
- posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał ją w złej wierze (art. 172 § 1 k.c.).
Po upływie trzydziestu lat posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.
Jeżeli jednak właściciel nieruchomości, przeciwko któremu biegnie zasiedzenie, jest małoletni, zasiedzenie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem dwóch lat od uzyskania przez niego pełnoletniości (art. 173 k.c.).
Posiadaczem samoistnym nieruchomości jest osoba, który włada nią faktycznie tak jak właściciel. Oznacza to, że wykonuje ona uprawnienia składające się na treść prawa własności, a więc korzysta z nieruchomości z wyłączeniem innych osób, pobiera z niej pożytki i dochody, a także uważa się za uprawnionego do rozporządzania nią.
Co to jest dobra i zła wiara przy zasiedzeniu?
Dobra wiara posiadacza nieruchomości polega na usprawiedliwionym w danych okolicznościach przekonaniu, że przysługuje mu takie prawo do władania rzeczą, jakie faktycznie wykonuje, a więc, iż jest jej właścicielem.
Nie jest w dobrej wierze ten, kto wykonuje prawo, o którym wie, że mu nie przysługuje, a także ten, kto wprawdzie nie ma takiej świadomości, jednak przy dołożeniu należytej staranności mógłby się o tym dowiedzieć.
Co można zasiedzieć, a czego nie?
Przedmiotem zasiedzenia mogą być domy i mieszkania, a także z nielicznymi wyjątkami nieruchomości gruntowe, lokalowe oraz budynkowe.
Nie jest dopuszczalne zasiedzenie drogi publicznej oraz nieruchomości, jeżeli została ona oddana do użytku publicznego, np. cmentarza, parku, etc. To samo dotyczy części składowej rzeczy, a więc np. piwnicy, stryszku lub innego pomieszczenia o charakterze gospodarczym.
Jak stwierdzić zasiedzenie nieruchomości?
Aby zasiedzieć nieruchomość pod względem formalnym, niezbędne jest złożenie do sądu wniosku o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie. Powinien to być sąd rejonowy w okręgu którego położona jest dana nieruchomość. Następnym krokiem jest ujawnienie nowego tytułu prawnego do nieruchomości w założonej dla niej księdze wieczystej.