W praktyce sądowej pojawia się problem dotyczący sposobu rozstrzygania o wynagrodzeniu kuratora procesowego lub kuratora spadku, osoby prawnej czy nieznanego z miejsca pobytu uczestnika. Wnioski kuratorów o przyznanie wynagrodzenia często są rozpatrywane częściowo pozytywnie – sąd przyznaje wynagrodzenie w określonej wysokości, niższej niż żądana. Powstaje wówczas pytanie: czy w takim przypadku konieczne jest dodatkowe, wyraźne orzeczenie o oddaleniu wniosku w pozostałym zakresie, czy też przyznanie kwoty niższej od żądanej oznacza dorozumiane oddalenie reszty roszczenia?

Na to zagadnienie odpowiedział Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 8 października 2024 r., stwierdzając, że „w razie przyznania kuratorowi wynagrodzenia na jego wniosek jedynie w części sąd oddala ten wniosek w pozostałym zakresie”.

Znaczenie uchwały dla praktyki

Znaczenie uchwały dla praktyki

Uchwała z 8 października 2024 r. przesądza praktyczną wątpliwość i ujednolica postępowanie sądów. Ma ona istotne znaczenie zarówno dla kuratorów, jak i dla stron postępowań, w których kurator jest ustanawiany.

• Dla kuratorów – gwarantuje jasność rozstrzygnięcia i ułatwia podejmowanie decyzji o ewentualnym zaskarżeniu orzeczenia w części, w której wniosek został oddalony.
• Dla sądów – wyznacza standard orzeczniczy, zobowiązując do pełnego rozstrzygania o wnioskach kuratorów, co zmniejsza ryzyko uchybień procesowych.
• Dla stron postępowania – zapewnia transparentność rozliczeń związanych z kosztami, w tym z wynagrodzeniem kuratora, które często obciąża stronę lub Skarb Państwa.

Podsumowanie

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 8 października 2024 r. rozwiewa wątpliwości, czy częściowe przyznanie wynagrodzenia kuratora oznacza dorozumiane oddalenie reszty wniosku. Odpowiedź jest jednoznaczna – sąd, przyznając wynagrodzenie w części, ma obowiązek wprost oddalić wniosek w pozostałym zakresie. Rozstrzygnięcie to wpisuje się w zasadę pełnego orzekania o żądaniach uczestników postępowania i wzmacnia przejrzystość praktyki sądowej.