Zgodnie z art. 931 § 1 Kodeksu cywilnego w pierwszej kolejności do dziedziczenia  są dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. Warto wspomnieć, że śmierć małżonka pozostającego we wspólności majątkowej powoduje ustanie tej wspólności. A zatem małżonek pozostały przy życiu ma wtedy udział (co do zasady ½) w byłym majątku wspólnym oraz jeżeli jest spadkobiercą odpowiedni udział w spadku. Z kolei to, co zostaje nabyte w trakcie dziedziczenia przez spadkobiercę pozostającego w ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej, stanowi tak zwany majątek osobisty małżonka zgodnie z art. 33 pkt 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił. Chodzi więc o taką sytuacje, w których darczyńca jednoznacznie zadeklarował, że spadek ma wejść w skład majątku wspólnego małżonków. Wobec braku takiej deklaracji przypada on jedynie spadkobiercy i stanowi jego majątek osobisty. Dzieje się tak zarówno wtedy, gdy dziedziczenie następuje na podstawie ustawy, jak i na podstawie testamentu.

Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego spadkobierca ma kilka możliwości działania w przypadku dziedziczenia spadku. Może on:

• przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste);
• przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza);
• spadek odrzucić

Wedle art. 1015 § 1 Kodeksu cywilnego oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Zgodnie zaś z § 2  przywołanego artykułu brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w § 1 jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że jeśli nie podejmiemy żadnych czynności w ciągu tych 6 miesięcy, automatycznie przyjmiemy spadek z dobrodziejstwem inwentarza, co będzie znaczyło, że ponosimy odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku, czyli do wysokości aktywów – co wynika z art. 1031 §  2 k.c. Zgodnie z nim w razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił w wykazie inwentarza lub podstępnie podał do spisu inwentarza nieistniejące długi.

Obrazowo, jeżeli dziedziczymy spadek o wartości 50 tys. zł, to odpowiadamy za długi spadkowe do kwoty 50 tys. zł. Jednakże trzeba pamiętać, że osoby dziedziczące w spadku długi odpowiadają za nie – nie tylko dobrem odziedziczonym, ale także całym swoim majątkiem, tj. jeżeli przyjęliśmy w ten sposób spadek, komornik – po uzyskaniu przez wierzyciela tytułu wykonawczego przeciwko spadkobiercom i wszczęciu na jego podstawie egzekucji – może dochodzić należności, zajmując np. nasz prywatny samochód. Należy również pamiętać o tym, że raz złożonego oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku nie można odwołać. Możliwe jest co prawda uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia, jeżeli zostało ono złożone pod wpływem błędu lub groźby. Złożenie takiego oświadczenia wymaga każdorazowego zatwierdzenia przez sąd.

Aby spadkobierca w pełni skorzystał z dobrodziejstwa inwentarza, tzn. aby odpowiadał za ewentualne długi spadkodawcy do wysokości wartości nabytego spadku – koniecznym jest sporządzenie spisu inwentarza lub wykazu inwentarza, w którym odbywa się oszacowanie majątku spadkowego. Spadkobierca ma do wyboru właściwie trzy rozwiązania:

– zlecić komornikowi sporządzenie spisu inwentarza,

– złożyć przed notariuszem wykaz inwentarza, który sporządzi na tą okoliczność protokół i prześle do sądu spadku,

– złożyć w sądzie wykaz inwentarza według ustalonego wzoru dostępnego w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z sprawie określenia wzoru wykazu inwentarza oraz sposobu udostępniania druków tego wzoru z dnia 22 września 2015 roku (Dz. U 2015 poz. 1537).

Co się tyczy przeprowadzania spisu inwentarza przez komornika sądowego – w skrócie można powiedzieć, że komornik dokonuje za nas wszystkich formalności związanych ze spisem. Pamiętać należy, że jeżeli powoła rzeczoznawcę, będziemy musieli uiścić oprócz wynagrodzenia komornika także wszelakie zaliczki na koszty wyceny sporządzonej przez rzeczoznawcę. Samo wynagrodzenie komornika zgodnie z art. 53 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji „będzie stanowić 10% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego za każdą rozpoczętą godzinę plus 23% VAT”.

Istnieje również opcja sporządzanie wykazu inwentarza przed notariuszem . Należy przy tym pamiętać, że odpowiedzialność za rzetelność i skrupulatność w wycenie pasywów i aktywów spadku i tak bierze na siebie osoba składająca oświadczenie, a notariusz odpowiada tylko za dokładne opisanie przedmiotów spadkowych zgodnie z tym, co podyktuje mu spadkobierca.

Inną opcją jest sporządzenie wykazu inwentarza we własnym zakresie. W wykazie inwentarza wskazujemy: przedmioty należące do spadku oraz przedmioty zapisów windykacyjnych z podaniem ich wartości według stanu i cen z chwili otwarcia spadku, długi spadkowe i ich wysokość według stanu z chwili otwarcia spadku. Sądem właściwym do złożenia formularza będzie sąd spadku (czyli co do zasady sąd ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy) lub w sądzie, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania składającego wykaz. Sąd niebędący sądem spadku niezwłocznie przesyła wykaz inwentarza do sądu spadku.

Nasze obowiązki przy sporządzaniu wykazu są podobne do tych, które realizuje komornik.
W związku z tym jeśli istnieje uzasadniona wątpliwość, czy pasywa mogą przewyższać aktywa, warto zwrócić się o oszacowanie istotnych składników majątku dodo rzeczoznawcy majątkowego (nie musi to być rzeczoznawca z listy biegłych sądowych). Jednakże pamiętać należy, że nie ma  obowiązku korzystania z usług rzeczoznawcy przy sporządzaniu takiego wykazu (aczkolwiek istnieje potencjalne ryzyko zarzucenia spadkobiercy przez wierzycieli spadkodawcy niezachowania należytej staranności przy sporządzaniu wykazu poprzez zaniechanie powołania rzeczoznawcy np. do wyceny nieruchomości czy dzieł sztuki). Należy także wystąpić z zapytaniem o zaległości w podatkach do gminy (podatki lokalne), urzędu skarbowego (zarówno gdy spadkodawca prowadził, jak i gdy nie prowadził działalności gospodarczej) oraz do ZUS (jeśli spadkodawca prowadził działalność gospodarczą). Należy także zwrócić się do banków, w których spadkobierca miał rachunki lub pożyczki (kredyty) bądź inne „produkty” bankowe. Jeśli jesteśmy świadomi ewentualnych długów, powinniśmy także zwrócić się do wierzycieli z zapytaniem o stan tego zadłużenia. Ponadto wBIK (Biuro Informacji Kredytowej) i w biurach informacji gospodarczej (np. w KRD Biuro Informacji Gospodarczej) można zasięgnąć informacji na temat ewentualnego zadłużenia osoby zmarłej. W BIK znajdują się: informacje o danych osobowych, dane na temat zobowiązań wobec banków i SKOK-ów, takie jak: data powstania, rodzaj zobowiązania, okres spłaty, waluta, terminowość spłat, informacje o zadłużeniu. W tym celu należy złożyć w Centrum Operacyjnej Obsługi Klienta BIK (dane kontaktowe znajdują się na stronie www.bik.pl) wniosek zawierający dane zmarłego (imię/ imiona, nazwisko, ostatni adres zameldowania, PESEL, seria i numer dowodu osobistego lub paszportu). Do wniosku należy jednak dołączyć odpis postanowienia sądu stwierdzające nabycie spadku ze stwierdzeniem prawomocności lub wypis aktu poświadczenia dziedziczenia.

Od dnia 1 lipca 2016 r,, na mocy ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1864), utworzono Centralną Informację o rachunkach bankowych. Osoba, która uzyskała tytuł prawny do spadku po posiadaczu rachunku lub tytuł prawny do spadku po członku SKOK, ma możliwość odszukania rachunków osoby zmarłej (spadkodawcy), w tym rachunków bankowych oraz imiennych rachunków członka SKOK. Procedura jest w tym przypadku dość prosta – wnioskodawca składa odpowiedni wniosek w dowolnym, wybranym przez siebie banku lub SKOK-u. Bank lub SKOK weryfikuje podstawę prawną do złożenia wniosku, pobiera opłatę za usługę zgodnie z własną Tabelą prowizji i opłat i kieruje zapytanie do Centralnej informacji. Wnioskodawca odbiera informację w tej samej placówce, w której złożył wniosek.

Ustalenie kręgu spadkobierców może zostać dokonane albo przed sądem w ramach postępowanie nieprocesowego o stwierdzenie nabycia spadku albo przed notariuszem poprzez sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia.

Zgodnie z art. 1026 Kodeksu cywilnego stwierdzenie nabycia spadku oraz poświadczenie dziedziczenia nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy), chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku.

Jeżeli zdecydujemy się na poświadczenie dziedziczenia przez notariusza należy pamiętać, że  konieczne w tym celu będzie osobiste stawiennictwo u notariusza wszystkich spadkobierców

Dokumenty potrzebne do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia u notariusza to:

a) akt zgonu spadkodawcy,

b) akty urodzenia spadkobierców, którzy nie wstępowali w związki małżeńskie,

c) akty małżeństwa pozostałych spadkobierców,

d) testament spadkodawcy (o ile był sporządzony),

e) numer PESEL spadkodawcy (może być unieważniony dowód osobisty zmarłego),

f) informacja o wszystkich nieruchomościach, których właścicielem / współwłaścicielem / użytkownikiem wieczystym / współużytkownikiem wieczystym /uprawnionym / współuprawnionym był spadkodawca, poprzez wskazanie numeru księgi wieczystej nieruchomości i sądu, który tę księgę prowadzi.

Koszty związane z poświadczeniem dziedziczenia u notariusza zależą od zakresu czynności dokonywanych przy sporządzaniu aktu poświadczenia dziedziczenia, liczby zabieranych od notariusza kopii dokumentów (wypisów), podatku VAT. Za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia zapłacimy 50 zł bez względu na wartość spadku, oraz dodatkowo 100 zł za sporządzenie protokołu poprzedzającego wydanie aktu poświadczenia. Notariusz może również pobrać 50 zł za otwarcie i ogłoszenie testamentu (do wszystkich wyżej podanych opłat trzeba dodać 23 % podatku VAT).

Jeżeli chodzi zaś o sądowe nabycie spadku – to wskazać należy, że postępowanie sądowe o stwierdzenie nabycia spadku będzie wszczęte na wniosek każdej osoby mającej interes prawny w stwierdzeniu nabycia spadku. Wniosek taki należy złożyć we właściwym sądzie spadku, czyli co do zasady w sądzie ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy. Sporządzenie i wniesienie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku będzie wiązało się z koniecznością uiszczenia opłaty sądowej. Zgodnie z art. 49 ust. 1 pkt. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych opłata od wniosku jest stała i wynosi 50 zł. Należy ją uiścić przy złożeniu wniosku.

Wydając postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku sąd  wskazuje kto jest spadkobiercą, a także określa, jaki udział w majątku spadkowym przypada na rzecz konkretnych spadkobierców (np. 1/2). Ułamek wskazany przez sąd określa część, jaką odziedziczył konkretny spadkobierca w całym majątku spadkowym  a nie w konkretnych przedmiotach. W tym miejscu zaznaczyć należy, że zgodnie z art. 1035 kodeksu cywilnego jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Już na tym etapie istnieje możliwość sprzedaży rzeczy wchodzących w skład spadku. Innymi słowy spadkobiercy nie mają obowiązku dokonywać działu spadku, aby sprzedać składnik majątku spadkowego. Należy jednak pamiętać, że zmiany w stanie spadku, w okresie między jego otwarciem a jego działem np. spowodowane sprzedażą rzeczy wchodzącej w skład spadku, podlegają w chwili działu spadku stosownemu uwzględnieniu i ewentualnemu rozliczeniu.

W związku z tym, że do majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych regulacje na temat zarządzania nim znajdują się bezpośrednio w przepisach art. 195-221 kodeksu cywilnego. Pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną. W praktyce zatem np. uzyskiwany czynsz z najmu nieruchomości spadkowej powinien podlegać rozliczeniu pomiędzy spadkobiercami, podobnie jak koszty utrzymania takiej nieruchomości.

Kolejnym etapem będzie ustalenie tego, co wchodziło w skład masy spadkowej i dokonanie podziału poszczególnych jej składników. Następuje to podczas sprawy o dział spadku lub w drodze umowy pomiędzy spadkobiercami. Dopiero po dokonaniu działu spadku określone przedmioty stają się wyłączną własnością poszczególnych spadkobierców. Sam dział spadku może być dokonany w drodze umowy lub w drodze postępowania przed sądem. Jeśli chodzi o umowę, muszą się zgadzać na nią wszyscy spadkobiercy. Jeżeli w skład majątku spadkowego wchodzi nieruchomość, umowa być zawarta w formie aktu notarialnego.

Nie ma jednak przeszkód, żeby spadkobiercy bez zawierania umowy o dział spadku sprzedali nieruchomość wchodzą w skład spadku i podzieli się uzyskaną ceną.

Jeżeli nie ma zaś zgody spadkobierców co do podziału, należy wystąpić na drogę sądową. Podstawą dokonywania działu może być spis inwentarza, ale jeśli nie został sporządzony, sąd może dokonać ustaleń na postawie wyjaśnień składanych przez uczestników postępowania i innych dowodów. Sąd może zdecydować się na podział fizyczny lub cywilny spadku. Podział fizyczny to np. podział nieruchomości na kilka mniejszych. W związku z tym, że nie zawsze można rzeczy podzielić fizycznie, przewidziano możliwość przyznania rzeczy jednej osobie z jednoczesnym zobowiązaniem jej do dokonywania spłat pozostałym spadkobiercom. Podział cywilny polega natomiast na tym, że przedmioty zostają sprzedane, a uzyskana kwota podzielona między spadkobierców. Warto mieć na uwadze, że sprzedaż egzekucyjna rzeczy w celu podziału środków jest czasochłonna i kosztowna oraz dodatkowo istnieje ryzyko, że nie znajdzie się chętny nabywca.

Jeżeli w razie dziedziczenia ustawowego dział spadku następuje między zstępnymi albo między zstępnymi i małżonkiem, spadkobiercy ci są wzajemnie zobowiązani do zaliczenia na schedę spadkową otrzymanych od spadkodawcy darowizn oraz zapisów windykacyjnych, chyba że z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że darowizna lub zapis windykacyjny zostały dokonane ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia. Spadkodawca może włożyć obowiązek zaliczenia darowizny lub zapisu windykacyjnego na schedę spadkową także na spadkobiercę ustawowego niewymienionego w paragrafie poprzedzającym. Nie podlegają zaliczeniu na schedę spadkową drobne darowizny zwyczajowo w danych stosunkach przyjęte.

Zgodnie z art. 51 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych opłatę stałą w kwocie 500 złotych pobiera się od wniosku o dział spadku, a jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku, pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 złotych. Jeżeli jednak dział spadku połączony jest ze zniesieniem współwłasności opłata wynosi 1000 zł lub 600 zł jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku i zniesienia współwłasności.

Istnieje jeszcze możliwość dziedziczenia środków zgromadzonych w ZUS-ie i Otwartym Funduszu Emerytalnym. Przede wszystkim należy ustalić, czy zmarły podlegał pod II filar ubezpieczeń społecznych, w ramach którego cześć składek jest odprowadzana na konto w OFE i subkonto w ZUS (ew. obecnie tylko na subkonto ZUS, jeśli ktoś zrezygnował z OFE).  Osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1968 r. miały obowiązek przystąpienia do II filaru w momencie rozpoczęcia podlegania ubezpieczeniom społecznym. Osoby urodzone w okresie od 1 stycznia 1949 roku do 31 grudnia 1968 roku mogły dokonać wyboru, czy przystępować do II filaru. Natomiast osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 nie podlegały pod II filar ubezpieczeń społecznych.

W przypadku śmierci osoby podlegającej pod II filar ubezpieczeń społecznych pozostającej w małżeńskim ustroju wspólności majątkowej, pozostały przy życiu małżonek ma prawo do transferu na jego konta w OFE i subkonto ZUS połowy środków zgromadzonych  na takich kontach zmarłego. Druga połowa środków pozostawionych przez zmarłego w OFE i w subkoncie ZUS trafia do osób przez niego wskazanych jako uposażonych, a w razie ich braku wchodzi do spadku.

Aby sprawdzić czy dana zmarła osoba była członkiem wybranego otwartego funduszu emerytalnego, można zgłosić zapytanie do oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych właściwego ze względu na miejsce zamieszkania zmarłej osoby. Zgłosić należy się z urzędowym odpisem aktu zgonu (a w celu uzyskania środków z tytułu dziedziczenia z odpisem postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku ze stwierdzeniem prawomocności lub z wypisem notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia) oraz własnym dokumentem tożsamości. Jeżeli zaś zmarły należał do OFE i mamy taką wiedzę, wtedy najlepiej zwrócić się bezpośrednio do danego OFE o udzielenie takowej informacji dołączając wyżej wymienione dokumenty.

Czasem w przypadku śmierci spadkobiercy przysługiwać będzie renta rodzinna. Instytucja renty rodzinnej wynika z ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j.: Dz. U. z 2017 r., poz. 1383). Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy.

Do renty rodzinnej mają prawo: dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione – do ukończenia 16 lat, a po osiągnięciu tego wieku, pod warunkiem nauki w szkole, do ukończenia 25 lat oraz bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy do ukończenia 16 lat lub w czasie nauki w szkole do ukończenia 25 lat. Jeżeli dziecko osiągnęło 25 lat będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty przedłuża się do zakończenia tego roku studiów.

Prawo do renty rodzinnej mają także wnuki, rodzeństwo i inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletniości, małżonek (wdowa i wdowiec) oraz rodzice. Wyłączone z tego katalogu są dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka. Aby wnukom czy prawnukom przysługiwało omawiane świadczenie, powinni spełniać podane powyżej wymagania, a ponadto musiałyby być przyjęte na wychowanie co najmniej na rok przed śmiercią ubezpieczonego (emeryta lub rencisty), chyba że śmierć była następstwem wypadku. Osoby takie nie mogą mieć prawa do renty po zmarłych rodzicach, a gdy rodzice żyją renta należy im się tylko wtedy, kiedy rodzice nie mogą zapewnić im utrzymania albo gdy ubezpieczony (emeryt lub rencista) lub jego małżonek był ich opiekunem ustanowionym przez sąd.

Warto poruszyć jeszcze kwestię zasiłku pogrzebowego. Otóż przysługuje on m. in. członkowi rodziny (w tym dzieciom własnym) jeżeli pokrył koszty pogrzebu. Krąg osób, po których przysługuje zasiłek jest dosyć szeroki i obejmuje m. in. osoby, które miały przyznaną emeryturę lub rentę, osoby, które miały przyznaną emeryturę pomostową, osoby, które były ubezpieczone w ZUS. Kwota zasiłku dla członka rodziny  wynosi 4000 zł, niezależnie od kwoty poniesionych kosztów pogrzebu. Aby uzyskać świadczenie należy złożyć do ZUS-u należy złożyć następujące dokumenty:

1. Wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego (druk ZUS Z-12),
2. Akt zgonu, akt urodzenia dziecka, które urodziło się martwe albo odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe;
3. Oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu, a jeżeli oryginały zostały złożone w banku – kopie rachunków potwierdzone przez bank za zgodność z oryginałem;
4. Dokumenty potwierdzające Twoje pokrewieństwo lub powinowactwo z osobą zmarłą (skrócone odpisy aktów stanu cywilnego);
5. Zaświadczenie płatnika składek o podleganiu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Dokumenty należy złożyć w ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci zmarłego.

Od spadku należy co do zasady opłacić podatek zwany podatkiem od spadków i darowizn. Obowiązek podatkowy powstaje, co do zasady, z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku albo zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza. Na szczególną uwagę zasługuje zwolnienie od podatku od spadków i darowizn małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochy. Warunkiem zwolnienia od podatku jest zgłoszenie (na formularzu SD-Z2) nabytych w drodze spadku składników majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku albo zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza. W celu skorzystania ze zwolnienia od podatku każdy z nabywców składa odrębne zgłoszenie.