W związku z epidemią koronawirusa oraz wprowadzonymi w celu jej zwalczania ograniczeniami, nasza codzienność uległa drastycznej zmianie. Nie wszystkie sprawy mogą jednak zostać odłożone na później. Poniżej przedstawiamy podsumowanie informacji odnośnie aktualnej sytuacji w sądach, urzędach, służbie zdrowia oraz świadczenia usług dotyczących życia codziennego.

Jak obecnie wygląda praca sądów?

Zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Sprawiedliwości, prezesi poszczególnych sądów wydali zarządzenia w przedmiocie:

– odwołania wyznaczonych terminów rozpraw w terminie określonym w zarządzeniu lub do odwołania; zgodnie z zaleceniami Ministerstwa terminy rozpraw i posiedzeń nie powinny być wyznaczane do końca marca, jak również w kwietniu 2020 roku.

Powyższe nie dotyczy spraw pilnych, do których należą, m.in.:

• sprawy dotyczące zastosowania i przedłużenia tymczasowego aresztowania, sprawy, w których wykonywana jest kara pozbawienia wolności albo inna kara lub środek przymusu skutkujący pozbawieniem wolności,
• sprawy o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką,
• sprawy, o których mowa w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego, sprawy dotyczące umieszczenia nieletniego w schronisku dla nieletnich,
• sprawy, o których mowa w ustawie o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób;
• sprawy dot. przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie,
• sprawy związane z wykonaniem Europejskiego Nakazu Aresztowania.

Pełna lista spraw pilnych jest dostępna: https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/komunikat-w-sprawie-organizacji-pracy-sadow

– ograniczenia pracy Biur Obsługi Interesantów do obsługi telefonicznej i elektronicznej,

– wstrzymanie możliwości uiszczania opłat w kasach sądów,

– ograniczenie dostępności składnia pism w Biurach Podawczych,

– ograniczenie dostępu interesantów do budynków sądów do niezbędnej konieczności, m.in. do osób uczestniczących w odbywających się rozprawach, korzystających z czytelni akt w sprawach pilnych.

Ograniczenia mogą różnić się w poszczególnych sądach więc każdorazowo zaleca się zapoznanie z aktualnymi informacjami umieszczonymi na ich stronach internetowych.

Niektóre sądy zdecydowały się też na zastosowanie niestandardowych rozwiązań, np. jak czasowe przyjmowanie środków zaskarżenia i wniosków  o sporządzenie uzasadnienia drogą elektroniczną (e-mail). Takie rozwiązanie przyjął m.in. Sąd Apelacyjny w Warszawie – więcej informacji na ten temat: https://www.waw.sa.gov.pl/

Czy można załatwić sprawy urzędowe?

Działalność urzędów administracji publicznej nie została wstrzymana, jednakże bezpośrednia obsługa interesantów została znacząco ograniczona. Wszystkie urzędy zachęcają do załatwiania spraw w sposób elektroniczny z wykorzystaniem dostępnych platform: www.epuap.gov.pl, a także www.empatia.mpips.gov.pl.

Ograniczenie bezpośredniej obsługi interesantów w placówkach urzędów polegają m.in. na:

– wpuszczaniu interesantów do budynków pojedynczo z koniecznością oczekiwania w ewentualnej kolejce na zewnątrz,

– bezpośredniej obsługi interesantów wyłącznie po wcześniejszym umówieniu wizyty telefonicznie lub elektronicznie,

– składaniu dokumentów za pośrednictwem wystawionych pojemników,

– potwierdzenia przyjęcia dokumentów wyłącznie w wyznaczonym do tego specjalnym stanowisku kancelaryjnym,

– ograniczeniu możliwości kontaktowania się z pracownikami merytorycznymi wyłącznie drogą telefoniczną lub mailową,

Niektóre urzędy, zwłaszcza te zlokalizowane w mniejszych miejscowościach mogą być całkowicie zamknięte dla interesantów z wyjątkiem spraw pilnych, w których należy kontaktować się z urzędem telefonicznie.

W przypadku konieczności załatwienia sprawy urzędowej, należy każdorazowo zapoznać się z informacjami zamieszczonymi na stronach internetowych urzędów lub kontaktować się telefonicznie.

Przychodnie i szpitale – zasady przyjmowania pacjentów

Podmioty lecznicze posiadające podpisane umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia otrzymały zalecenia, aby do minimum ograniczyć lub czasowo zawiesić leczenie planowe. Dotyczy to pobytów w szpitalach – badań diagnostycznych, leczenia i operacji, rehabilitacji leczniczej.

Przychodnie lekarzy rodzinnych mogą pracować, jednakże NFZ zalecił, aby w każdym przypadku, gdy to możliwe, zamiast osobistych wizyt u lekarzy prowadzić porady telefoniczne. Lekarz może wystawić e-receptę, e-zwolnienie, zlecenie elektroniczne na wyroby medyczne. Nie każdą konsultację da się przeprowadzić przez telefon, bo pacjent może potrzebować badania fizykalnego. Jeżeli jest to przypadek pilny, może zagrażać życiu pacjenta, przychodnia ma obowiązek go przyjąć.

Również przychodnie specjalistyczne ograniczają przyjęcia. Część z nich udziela porad jedynie telefonicznie, inne pozwalają na wizyty tylko po poprzednim uzgodnieniu telefonicznym i wskazaniu określonej godziny przyjścia. W wielu miejscach przekładane są również badania – wykonywane są jedynie te niezbędne i pilne. Ograniczenia w udzielaniu świadczeń zdrowotnych nie dotyczą onkologii. W tym zakresie cały czas realizowane jest rozpoczęte leczenie, radioterapia, chemioterapia, konieczna diagnostyka.

Poradnie stomatologiczne, które mają umowy z NFZ, odwołują wizyty planowe – leczenie, zabiegi chirurgiczne. Wyznaczane są tylko dyżury dla pacjentów z ostrym bólem. Prowadzone są również konsultacje telefoniczne.

Krajowa Izba Fizjoterapeutów poleciła fizjoterapeutom, zgodnie z zaleceniami NFZ, zawieszenie działalności. Nie pracują dzienne oddziały rehabilitacji i poradnie rehabilitacyjne, pracę zawieszają również fizjoterapeuci działający prywatnie. Na opiekę mogą liczyć nadal pacjenci, którzy wymagają fizjoterapii, bo przestój grozi powikłaniami, np. pooperacyjnymi. Fizjoterapeuci powinni wtedy przychodzić do ich domów.

Zmienił się również sposób działania prywatnych placówek i sieci medycznych. W części z nich proponowana jest zamiana wizyty w placówce na poradę telefoniczną, ale decyzja należy do pacjenta. Jeśli uzna, że potrzebuje osobistej porady, wizyta odbywa się bez zmian. W przypadku zleconych badań zachęca pacjentów do kontaktu mailowego z lekarzem, który wystawił skierowanie, aby upewnić się, czy badanie może być wykonane później. Wizyty domowe odbywają się w przypadku stanu zagrożenia życia oraz poważnych zachorowań niezwiązanych z zakażeniem koronawirusem.

Sposób doręczania przesyłek kurierskich

Firmy kurierskie nie zaprzestały świadczenia usług. Wprowadzane są jednak dodatkowe rozwiązania, pozwalające na zwiększenie bezpieczeństwa zarówno pracowników jak i klientów, w szczególności poprzez wprowadzenie alternatywnej formy potwierdzenia doręczenia. Obecnie, odbiorcy paczek nie są już zobowiązani do składania podpisu na skanerze kurierskim, aby potwierdzić odbiór przesyłki. Konieczne jest jedynie podanie kurierowi nazwiska osoby odbierającej paczkę, które kurier sam wpisuje do systemu.

Co do zasady, nadal świadczone są też usługi przewozu paczek na większości terenów w Europie. Należy jednak sprawdzić aktualną ofertę danego przewoźnika w tym zakresie. W większości krajów została wprowadzona alternatywna forma potwierdzenia doręczenia – niewymagany jest podpis odbiorcy.