Nowy obowiązek jaki nakłada na podatników ustawa z dnia 10 września 2015 roku o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1649) zacznie obowiązywać już z początkiem lipca 2016 roku. Od tego momentu podatnicy na wezwanie organów kontroli podatkowej i skarbowej będą zobowiązani do przedstawienia danych w formacie Jednolitego Pliku Kontrolnego z systemu ksiąg podatkowych dotyczącego siedmiu struktur logicznych tj., księgi rachunkowej, wyciągu bankowego, magazynów, ewidencji zakupu i sprzedaży VAT, faktur VAT, podatkowej księgi przychodów i rozchodów oraz ewidencji przychodów, których wzory  w dniu 8 marca 2016 roku zostały opublikowane na stronie ministra Finansów. Celem wprowadzenia Jednolitego Pliku Kontrolnego jest usprawnienie działalności kontrolnej organów podatkowych poprzez przekazywanie przez podatników elektronicznej, ujednoliconej wersji ksiąg rachunkowych dla celów kontroli bez potrzeby osobistego stawiennictwa w siedzibie podatnika.

Obowiązkowym Jednolitym Plikiem Kontrolnym od 1 lipca 2016 roku będą objęci początkowo tylko tzw. duzi przedsiębiorcy, tj. przedsiębiorcy którzy nie spełniają kryteriów uznania ich za średnich, małych bądź mikroprzedsiębiorców. Od tego samego momentu będą oni również objęci obowiązkiem przesyłania do organu podatkowego za pośrednictwem JPK ewidencji VAT bez wezwania w trybie comiesięcznym.

Inaczej sytuacja przedstawia się wobec średnich, małych i mikroprzedsiębiorców. Poprzez średnich przedsiębiorców rozumiemy przedsiębiorców, którzy w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1)  zatrudniali średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz

2)  osiągnęli roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów ich bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro.

Tacy średni przedsiębiorcy obowiązkiem przesyłania informacji w strukturze JPK na wezwanie organu będą objęci od 1 lipca 2018 roku, a obowiązkiem przesyłania comiesięcznej ewidencji VAT od 1 stycznia 2017 roku.

Tak samo sytuacja przedstawia się wobec małych przedsiębiorców. A za takiego uznaje się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1)  zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz

2)  osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro.

Inne daty wejścia w życie wskazanych obowiązków obowiązują natomiast dla mikroprzedsięborców. Z takiego uważa się z kolei przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1)  zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz

2)  osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

Mikroprzedsiębiorcy  obowiązkiem przesyłania informacji w strukturze JPK na wezwanie organu będą objęci od 1 lipca 2018 roku, a obowiązkiem przesyłania comiesięcznej ewidencji VAT od 1 stycznia 2018 roku.

Należy podkreślić, iż ciężar przystosowania oprogramowania księgowego podatników zarówno pod względem finansowym jak i technicznym będzie ciążył na podatnikach zobowiązanych do tego, aby stosowany przez nich program księgowy był zdolny do generowania pliku w formacie Jednolitego Pliku Kontrolnego.