Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, uchwalonej dnia 20 lipca 2018 r., z dniem 1 stycznia 2019 r. następuje koniec użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe, gdyż przekształca się ono w prawo własności tych gruntów. Dla wyeliminowania powstawania w przyszłości problemów z wykonywaniem i przekształcaniem praw na tego rodzaju gruntach, projekt zakłada również znaczące ograniczenie ustanawiania nowych praw użytkowania wieczystego na cele mieszkaniowe.

Z tytułu przekształcenia nowy właściciel gruntu ponosił będzie, na rzecz dotychczasowego właściciela gruntu opłatę, która  jest równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która obowiązywałaby w dniu przekształcenia. Opłata wnoszona będzie w terminie do dnia 31 marca każdego roku, przez okres 20 lat, licząc od dnia przekształcenia bądź na zgłoszenie właściciela gruntu opłatą jednorazową. Wykupienie użytkowania wieczystego stanowić będzie więc formę oszczędności, w szczególności przy wykupie jednorazowym, ponieważ użytkowanie wieczyste jest najczęściej zawierane na 99 lat, zaś po nowelizacji zapłacimy jedynie za 20 lat.

W przypadku wniesienia opłaty jednorazowej za przekształcenie gruntu stanowiącego własność Skarbu Państwa, osobom fizycznym będącym właścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych lub spółdzielniom mieszkaniowym przysługuje bonifikata od tej opłaty, której wysokość wskazana została w ustawie. Nieco odmiennie wygląda sytuacja w przypadku wniesienia opłaty jednorazowej za przekształcenie gruntu stanowiącego własność jednostki samorządu terytorialnego, gdyż tutaj właściwy organ może udzielić osobom fizycznym będącym właścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych lub spółdzielniom mieszkaniowym bonifikaty od opłaty, na podstawie uchwały właściwej rady albo sejmiku. Nie jest to więc zapewniona bonifikata. Osoba, której przysługuje spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, korzysta z bonifikaty w formie ulgi w opłatach z tytułu udziału w kosztach eksploatacji budynków. Wysokość ulgi odpowiada wysokości bonifikaty od opłaty, udzielonej spółdzielni mieszkaniowej, proporcjonalnie do powierzchni lokali mieszkalnych zajmowanych przez osoby uprawnione do bonifikaty.

pod redakcją r. pr. Marcina Milewskiego