SN wzmacnia oręż frankowiczów
Sąd Najwyższy w dniu 28 kwietnia 2022 r. w sprawie o sygn. akt III CZP 40/22 (wcześniej III CZP 33/21) podjął uchwałę o treści: „Sprzeczne z naturą stosunku prawnego kredytu indeksowanego do waluty obcej są postanowienia, w których kredytodawca jest upoważniony do jednostronnego oznaczenia kursu waluty właściwej do wyliczenia wysokości zobowiązania kredytobiorcy oraz ustalenia wysokości rat kredytu, jeżeli z treści stosunku prawnego nie wynikają obiektywne i weryfikowalne kryteria oznaczenia tego kursu. Postanowienia takie, jeśli spełniają kryteria uznania ich za niedozwolone postanowienia umowne, nie są nieważne, lecz nie wiążą konsumenta w rozumieniu art. 385[1]k.c.”
Uchwała ta potwierdza pojawiający się w sporach frankowych argument o możliwości uznania umowy o kredyt frankowy za nieważną wskutek przyznania w niej bankowi jednostronnego ustalania kursu spłaty umowy. Orzeczenie to może mieć szczególne znaczenie dla przedsiębiorców, których nie wiąże ochrona wynikająca z uznania danych postanowień umów bankwoych za niedozwolone postanowienia umowne w świetle art. 385 z indeksem 1 § 1 Kodeksu cywilnego. Przepis ten przewiduje, że postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Wiele sporów frankowych ogniskuje się na kwestii, czy dany kredytobiorca może powołać się na powołaną regulację dotyczącą konsumentów w sytuacji, gdy w umowie kredytowej nie wskazano, że kredytobiorca działa jako przedsiębiorca, ale potem wykorzystywał on nabytą nieruchomość w prowadzonej działalności gospodarczej i zaliczał do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od nieruchomości oraz odsetki od kredytu. W tego typu sporach kredytobiorcy zyskają dodatkowy argument przemawiający za zasadnością ich roszczeń. Uznanie bowiem umowy za nieważną jako sprzeczną z naturą stosunku zobowiązaniowego dotyczyć może wszystkich uczestników obrotu, a więc także umów kredytowych zawartych przez banki z przedsiębiorcami. Tym samym przytoczone orzeczenie SN może stanowić asumpt dla nowej fali powództw frankowych wnoszonych przez kredytobiorców będących przedsiębiorcami, którzy zaciągali kredyt frankowy w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, a dotychczas nie decydowali się na pozwy.
Oczywiste i jednocześnie kluczowe w procesach sądowych jest stwierdzenie, że każdą sprawę należy oceniać indywidualnie. Okoliczności danej sprawy i przyjęta strategia procesowa mogą być decydujące dla wyniku danej sprawy. Zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią osoby zainteresowane oceną ich umów o kredyty frankowe bądź umów o inne kredyty, gdzie również mogą pojawiać się postanowienia umowne potencjalnie możliwe do zakwestionowania.