Podatek od spadków i darowizn

W dniu 17 września br. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn z dnia 28 lipca 1983 r. (Dz. U. 1983 Nr 45 poz. 207). 

Za wprowadzonymi zmianami opowiedziała się większość posłów (w sumie 452), wstrzymało się czterech posłów, nikt się nie sprzeciwił. W kolejnym etapie ustawa została skierowana do Senatu, gdzie w dniu 30 września br. nie wniesiono żadnych poprawek. A następnie na początku października trafiła do Prezydenta. W dniu 7 października Prezydent podpisał nowelizację ustawy o zwolnieniach z podatku od spadków i darowizn. 

Nowe przepisy poszerzają grono uprawnionych do zwolnienia z tego tytułu. Na mocy zmian będą to wychowankowie rodzin zastępczych, rodzinnych domów dziecka, placówek opiekuńczo-wychowawczych czy regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych, zdefiniowanych w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2020 r. poz. 821). 

Według ustawy i zawartego w niej art. 4a ust. 1 o zwolnienie z podatku od spadków i darowizn mogą ubiegać się: małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha. 

Natomiast art. 14 ust. 3 ustawy wskazuje trzy grupy podatkowe, według których ustala się wysokość podatku: 

• do grupy I zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów; 
• do grupy II zalicza się: zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych; 
• do grupy III należą tzw. inni nabywcy 

Posłowie jednak, by skonkretyzować przepisy i tym samym poszerzyć krąg ubiegających się o ulgi podatkowe z tytułu spadku oraz darowizny, zdecydowali się wnieść poprawkę w brzmieniu dodając do art. 14, po ust. 4 ust. 4a, definiujący iż, za zstępnych w rozumieniu ustawy uważa się również osoby, które przebywają lub przebywały w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo – wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2020 r. poz. 821), a za wstępnych także odpowiednio osoby tworzące rodzinę zastępczą, prowadzące rodzinny dom dziecka lub pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo – wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej. 

Niniejsza zmiana ma charakter precyzujący wcześniejsze przepisy, ale także znaczenie szczególne w polskim prawie spadkowym, ponieważ formalizuje więzi między dziećmi z powyższych form wychowawczych a ich opiekunami. W samej debacie parlamentarnej uchwycono, że finalnie przyznano instytucji rodziny zastępczej wyższą rangę, na jaką zasługiwała od dawna, zważywszy na to, iż samo wychowanie w powyższych formach często nie jest tymczasowe, a trwa przez lata dzieciństwa a nawet dłużej. 

Wskazana ulga podatkowa da możliwość odmiany na lepsze sytuacji dzieci w rodzinach zastępczych, a także ich opiekunów. Jednakże przede wszystkim należy podkreślić, że ma ważny wymiar symboliczny w materii polityki rodzinno-społecznej.

W przypadku pytań pozostajemy do Państwa dyspozycji.