Obowiązek raportowania do Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami oraz wnoszenia opłaty środowiskowej – kogo dotyczy?
Z końcem lutego każdego roku upływa termin na złożenie rocznego raportu do Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE) w przedmiocie m.in. emisji spalin. Kwestię rejestracji i raportowania do Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami reguluje ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji. Wskazana ustawa zalicza przedsiębiorców, których działalność powoduje emisje, do kategorii podmiotów korzystających ze środowiska i to niezależnie od tego w jaki sposób ta emisja następuje. Wystarczającym jest więc, np. użytkowanie firmowego samochodu. Już sam ten fakt rodzi obowiązki:
- rejestracji w KOBiZE,
- sporządzania i wprowadza do Krajowej bazy, w terminie do końca lutego każdego roku, raportu dotyczącego emisji z poprzedniego roku kalendarzowego.
W praktyce, w pierwszej kolejności przedsiębiorca musi zarejestrować się w KOBiZE (https://krajowabaza.kobize.pl/). Coroczny raport przesyła się do KOBiZE w formie elektronicznej, za pośrednictwem strony internetowej i znajdującego się na koncie użytkownika formularza. Ustawa mówi, że dane zawarte w raporcie ustala się na podstawie prowadzonych pomiarów lub na podstawie informacji o zużyciu paliw. Można więc wybrać – albo samemu obliczać rzeczywiste spalanie w pojazdach, albo podać dane producenta pojazdu.
Obowiązek sporządzenia i wprowadzenia za dany rok raportu wygasa z upływem 5 lat od zakończenia roku kalendarzowego, w którym powstał ten obowiązek. Należy wskazać, że brak rejestracji i złożenia raportu w KOBiZE nie jest wprost ustawowo obwarowany żadną sankcją. Sankcja może mieć miejsce dopiero w trybie kontroli ze strony Inspekcji Ochrony Środowiska, która może w zaleceniach pokontrolnych zobowiązać podmiot do złożenia raportu. Dopiero niespełnienie tego zobowiązania może prowadzić do nałożenia sankcji.
Oprócz obowiązków związanych z KOBiZE, podmiot korzystający ze środowiska jest również zobowiązany do ustalania we własnym zakresie wysokości należnej opłaty środowiskowej i wnoszenia jej na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego. Opłatę za dany rok kalendarzowy wnosi się do dnia 31 marca następnego roku. Wysokość opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza ustala się na podstawie wielkości rocznej rzeczywistej emisji, określonej w raporcie do KOBiZE. Wysokość obowiązujących stawek opłat określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2017 r. w sprawie jednostkowych stawek opłat za korzystanie ze środowiska, a dokładniej załącznik nr 1 do tego rozporządzenia – tabela D (Jednostkowe stawki opłaty za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych).
Co jednak istotne, zgodnie z art. 289 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, nie wnosi się opłat z tytułu korzystania ze środowiska, których roczna wysokość nie przekracza 800 zł za każdy sposób korzystania, a w przypadku gdy roczna wysokość opłaty z tytułu korzystania ze środowiska nie przekracza 100 zł za każdy sposób korzystania, nie przedkłada się marszałkowi województwa także wykazów, o których mowa w art. 286 ust. 1 czyli:
1) wykazu zawierającego wykorzystane do ustalenia wysokości opłat informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska,
2) wykazu zawierającego zbiorcze zestawienie informacji o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat.
W praktyce więc przedsiębiorcy, których działalność – poza użytkowaniem samochodów osobowych w nieznacznej ilości – nie powoduje innych form emisji, będą w zasadzie zobowiązani wyłącznie do rejestracji w KOBiZE oraz składania rocznych raportów, natomiast ze względu na limity kwotowe opłaty za korzystanie ze środowiska, będą korzystali ze zwolnienia z obowiązku składania raportów do marszałka województwa i uiszczania opłaty środowiskowej. Aby mieć pewność, że dany podmiot korzysta z tych zwolnień, należy sprawdzić tą kwestię poprzez zakwalifikowanie każdego użytkowanego pojazdu zgodnie Tabelą D wskazanego wyżej rozporządzenia, uwzględnienie normy spalania danego pojazdu i obliczenie rocznej opłaty środowiskowej.