Obowiązki związane z narodowym spisem powszechnym ludności i mieszkań 2021
30 września 2021 r. upływa termin przeprowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań w 2021 r. Powyższe oznacza, że do tego dnia, co do zasady wszystkie osoby fizyczne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są zobowiązane wziąć udział w spisie. W świetle obowiązujących przepisów, dane zebrane w ramach prac spisowych są wykorzystywane do opracowań, zestawień i analiz statystycznych oraz do tworzenia i aktualizacji przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego operatu do badań statystycznych.
Zgodnie z ustawą z dnia 9 sierpnia 2019 r. o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r. (Dz. U. z 2021 r. poz. 1143, dalej również: „ustawa”), narodowym spisem powszechnym obejmuje się:
- osoby fizyczne stale zamieszkałe i czasowo przebywające w mieszkaniach, budynkach i innych zamieszkanych pomieszczeniach niebędących mieszkaniami;
- osoby fizyczne niemające miejsca zamieszkania;
- mieszkania, budynki, obiekty zbiorowego zakwaterowania oraz zamieszkane pomieszczenia niebędące mieszkaniami.
Spisem powszechnym nie obejmuje się:
- szefów oraz cudzoziemskiego personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych, członków ich rodzin oraz innych osób korzystających z przywilejów i immunitetów na mocy ustaw, umów międzynarodowych lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych;
- mieszkań, budynków, obiektów oraz pomieszczeń będących własnością przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych.
Dane dotyczące osób nieobecnych i osób małoletnich przekazują osoby pełnoletnie wspólnie z nimi zamieszkałe. Dane o osobach przebywających w obiektach zbiorowego zakwaterowania przekazują zarządzający tymi obiektami, w zakresie posiadanej dokumentacji.
Zakres informacji zbieranych w spisie obejmuje:
- Charakterystykę demograficzną, tj.:
- płeć;
- wiek;
- adres zamieszkania;
- stan cywilny;
- kraj urodzenia;
- kraj posiadanego obywatelstwa.
- Aktywność ekonomiczną, tj.:
- bieżący status aktywności zawodowej – pracujący, bezrobotni, bierni zawodowo;
- lokalizacja miejsca pracy;
- rodzaj działalności zakładu pracy;
- zawód wykonywany;
- status zatrudnienia;
- wymiar czasu pracy;
- rodzaj źródła utrzymania osób;
- rodzaje pobieranych świadczeń.
- Poziom wykształcenia,
- Niepełnosprawność, tj.:
- samoocena niepełnosprawności;
- orzeczenie o niepełnosprawności, stopniu niepełnosprawności lub niezdolności do pracy;
- grupy schorzeń powodujące trudności w wykonywaniu codziennych czynności.
- Migracje wewnętrzne i zagraniczne, tj.:
- okres zamieszkania w obecnej miejscowości;
- miejsce poprzedniego zamieszkania w Rzeczypospolitej Polskiej;
- miejsce zamieszkania rok przed spisem;
- fakt przebywania kiedykolwiek za granicą;
- rok przyjazdu albo powrotu do Rzeczypospolitej Polskiej;
- miejsce zamieszkania za granicą – kraj (dla osób przebywających kiedykolwiek za granicą);
- kraj przebywania i rok wyjazdu z Rzeczypospolitej Polskiej (dla osób przebywających czasowo za granicą).
- Charakterystykę etniczno-kulturową, tj.:
- narodowość – przynależność narodowa lub etniczna;
- język, którym posługują się osoby w kontaktach domowych;
- wyznanie – przynależność do kościoła lub związku wyznaniowego.
- Gospodarstwa domowe i rodziny, tj.:
- stopień pokrewieństwa z reprezentantem gospodarstwa domowego;
- tytuł prawny do zajmowanego mieszkania.
- Stan i charakterystykę zasobów mieszkaniowych (mieszkania i budynki), tj.:
- rodzaj pomieszczeń mieszkalnych;
- stan zamieszkania mieszkania;
- własność mieszkania;
- liczba osób w mieszkaniu;
- powierzchnia użytkowa mieszkania;
- liczba izb w mieszkaniu;
- wyposażenie mieszkania w urządzenia techniczno-sanitarne;
- rodzaj paliwa stosowanego do ogrzewania mieszkania;
- tytuł prawny zamieszkiwania mieszkania;
- rodzaj budynku, w którym znajduje się mieszkanie;
- stan zamieszkania budynku;
- wyposażenie budynku w urządzenia techniczne;
- powierzchnia użytkowa mieszkań w budynku;
- liczba izb w budynku;
- własność budynku;
- liczba mieszkań w budynku;
- rok wybudowania budynku.
Obowiązkową formą jest samospis internetowy dokonany pod adresem https://nsp2021.spis.gov.pl/#/login?redirect=%2Fobligations. Metoda uzupełniająca to spis przez telefon na infolinii spisowej (+48 22 279 99 99, pon. – niedz. w godz. 8.00 – 20.00) lub wywiad z rachmistrzem, który będzie dzwonił z numeru telefonu 22 828 88 88 lub 22 279 99 99. Tożsamość rachmistrza można zweryfikować przez stronę internetową https://rachmistrz.stat.gov.pl/formularz/. Generalnie rachmistrzowi nie można odmówić realizacji spisu. Wszystkie osoby dodane w formularzu i prawidłowo spisane przez jednego z domowników są zwolnione z obowiązku samodzielnego dokonywania spisu.
Co istotne, kto wbrew obowiązkowi:
- przekazuje dane statystyczne niezgodne ze stanem faktycznym – podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2,
- odmawia wykonania obowiązku statystycznego albo udzielenia informacji w spisie powszechnym lub innym badaniu statystycznym – podlega grzywnie,
- przekazuje dane statystyczne po upływie oznaczonego terminu – podlega karze grzywny.
Zgodnie z art. 24 § 1 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2021 r. poz. 281) grzywnę wymierza się w wysokości od 20 do 5000 złotych.
W przypadku pytań pozostajemy do Państwa dyspozycji.