30 września 2021 r. upływa termin przeprowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań w 2021 r. Powyższe oznacza, że do tego dnia, co do zasady wszystkie osoby fizyczne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są zobowiązane wziąć udział w spisie. W świetle obowiązujących przepisów, dane zebrane w ramach prac spisowych są wykorzystywane do opracowań, zestawień i analiz statystycznych oraz do tworzenia i aktualizacji przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego operatu do badań statystycznych.

Zgodnie z ustawą z dnia 9 sierpnia 2019 r. o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r. (Dz. U. z 2021 r. poz. 1143, dalej również: „ustawa”), narodowym spisem powszechnym obejmuje się:

• osoby fizyczne stale zamieszkałe i czasowo przebywające w mieszkaniach, budynkach i innych zamieszkanych pomieszczeniach niebędących mieszkaniami;
• osoby fizyczne niemające miejsca zamieszkania;
• mieszkania, budynki, obiekty zbiorowego zakwaterowania oraz zamieszkane pomieszczenia niebędące mieszkaniami.

Spisem powszechnym nie obejmuje się:

• szefów oraz cudzoziemskiego personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych, członków ich rodzin oraz innych osób korzystających z przywilejów i immunitetów na mocy ustaw, umów międzynarodowych lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych;
• mieszkań, budynków, obiektów oraz pomieszczeń będących własnością przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych.

Dane dotyczące osób nieobecnych i osób małoletnich przekazują osoby pełnoletnie wspólnie z nimi zamieszkałe. Dane o osobach przebywających w obiektach zbiorowego zakwaterowania przekazują zarządzający tymi obiektami, w zakresie posiadanej dokumentacji.

Zakres informacji zbieranych w spisie obejmuje:

1. Charakterystykę demograficzną, tj.:

• płeć;
• wiek;
• adres zamieszkania;
• stan cywilny;
• kraj urodzenia;
• kraj posiadanego obywatelstwa.

2. Aktywność ekonomiczną, tj.:

• bieżący status aktywności zawodowej – pracujący, bezrobotni, bierni zawodowo;
• lokalizacja miejsca pracy;
• rodzaj działalności zakładu pracy;
• zawód wykonywany;
• status zatrudnienia;
• wymiar czasu pracy;
• rodzaj źródła utrzymania osób;
• rodzaje pobieranych świadczeń.

3. Poziom wykształcenia,
4. Niepełnosprawność, tj.:

• samoocena niepełnosprawności;
• orzeczenie o niepełnosprawności, stopniu niepełnosprawności lub niezdolności do pracy;
• grupy schorzeń powodujące trudności w wykonywaniu codziennych czynności.

5. Migracje wewnętrzne i zagraniczne, tj.:

• okres zamieszkania w obecnej miejscowości;
• miejsce poprzedniego zamieszkania w Rzeczypospolitej Polskiej;
• miejsce zamieszkania rok przed spisem;
• fakt przebywania kiedykolwiek za granicą;
• rok przyjazdu albo powrotu do Rzeczypospolitej Polskiej;
• miejsce zamieszkania za granicą – kraj (dla osób przebywających kiedykolwiek za granicą);
• kraj przebywania i rok wyjazdu z Rzeczypospolitej Polskiej (dla osób przebywających czasowo za granicą).

6. Charakterystykę etniczno-kulturową, tj.:

• narodowość – przynależność narodowa lub etniczna;
• język, którym posługują się osoby w kontaktach domowych;
• wyznanie – przynależność do kościoła lub związku wyznaniowego.

7. Gospodarstwa domowe i rodziny, tj.:

• stopień pokrewieństwa z reprezentantem gospodarstwa domowego;
• tytuł prawny do zajmowanego mieszkania.

8. Stan i charakterystykę zasobów mieszkaniowych (mieszkania i budynki), tj.:

• rodzaj pomieszczeń mieszkalnych;
• stan zamieszkania mieszkania;
• własność mieszkania;
• liczba osób w mieszkaniu;
• powierzchnia użytkowa mieszkania;
• liczba izb w mieszkaniu;
• wyposażenie mieszkania w urządzenia techniczno-sanitarne;
• rodzaj paliwa stosowanego do ogrzewania mieszkania;
• tytuł prawny zamieszkiwania mieszkania;
• rodzaj budynku, w którym znajduje się mieszkanie;
• stan zamieszkania budynku;
• wyposażenie budynku w urządzenia techniczne;
• powierzchnia użytkowa mieszkań w budynku;
• liczba izb w budynku;
• własność budynku;
• liczba mieszkań w budynku;
• rok wybudowania budynku.

Obowiązkową formą jest samospis internetowy dokonany pod adresem https://nsp2021.spis.gov.pl/#/login?redirect=%2Fobligations. Metoda uzupełniająca to spis przez telefon na infolinii spisowej (+48 22 279 99 99, pon. – niedz. w godz. 8.00 – 20.00) lub wywiad z rachmistrzem, który będzie dzwonił z numeru telefonu 22 828 88 88 lub 22 279 99 99. Tożsamość rachmistrza można zweryfikować przez stronę internetową https://rachmistrz.stat.gov.pl/formularz/. Generalnie rachmistrzowi nie można odmówić realizacji spisu. Wszystkie osoby dodane w formularzu i prawidłowo spisane przez jednego z domowników są zwolnione z obowiązku samodzielnego dokonywania spisu.

Co istotne, kto wbrew obowiązkowi:

• przekazuje dane statystyczne niezgodne ze stanem faktycznym – podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2,
• odmawia wykonania obowiązku statystycznego albo udzielenia informacji w spisie powszechnym lub innym badaniu statystycznym – podlega grzywnie,
• przekazuje dane statystyczne po upływie oznaczonego terminu – podlega karze grzywny.

Zgodnie z art. 24 § 1 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2021 r. poz. 281) grzywnę wymierza się w wysokości od 20 do 5000 złotych.

W przypadku pytań pozostajemy do Państwa dyspozycji.