Coraz bardziej realne są zmiany w zakresie mechanizmu podzielonej płatności przedstawione w projekcie Ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw przyjętym przez Sejm oraz przekazanym Prezydentowi i Marszałkowi Senatu (23 lipca 2019 r. Senat skierował Ustawę do Komisji Budżetu i Finansów Publicznych). Propozycje nowych uregulowań są wynikiem decyzji derogacyjnej Komisji Europejskiej w sprawie wprowadzenia obowiązkowego mechanizmu split payment w Polsce z dnia 18 lutego 2019 r., stanowiącej odpowiedź na wniosek złożony przez Polskę dnia 15 maja 2018 r. Nowelizacja przewiduje obowiązek stosowania mechanizmu w określonych przypadkach już od 1 listopada 2019 r.

Przypomnieć należy, iż mechanizm podzielonej płatności czyli tzw. split payment wprowadzony został Ustawą z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2018 poz. 62). Od dnia 1 lipca 2018 r. podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności, a więc są uprawnieni do:

1. zapłaty kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury na rachunek VAT (tzw. model manualny w którym to płatnik odpowiada za dokonanie dwóch odrębnych przelewów);
2. zapłaty całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób (tzw. model automatyczny w którym za rozdzielenie płatności odpowiada bank lub zautomatyzowany system płatności).

Powyższe oznacza, iż nabywca może płacić  sprzedawcy tylko wartość netto zakupionego towaru lub usługi, natomiast kwotę podatku przekazać na rachunek VAT. Dotychczas stosowanie mechanizmu podzielonej płatności było dobrowolne.

W świetle przedmiotowej nowelizacji obowiązkowy split payment będą już zobowiązani stosować podatnicy przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji). Istotne jest, iż faktura VAT w tym przypadku powinna obowiązkowo zawierać informację o stosowaniu mechanizmu podzielonej płatności.

Mając na uwadze powyższe, konieczność stosowania mechanizmu podzielonej płatności może wystąpić w odniesieniu do 150 grup towarowych i usługowych określonych zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU), z których wyodrębnić można w szczególności wyroby ze stali, metale szlachetne, odpady i surowce wtórne, węgiel, roboty budowlane, benzyny silnikowe, oleje napędowe, gazy przeznaczone do napędu silników spalinowych, oleje opałowe i smarowe, sprzedaż hurtowa i detaliczna części i akcesoriów do pojazdów samochodowych oraz motocykli, a także elektronikę – m.in.: procesory, komputery, telefony komórkowe w tym smartfony, odbiorniki telewizyjne, aparaty fotograficzne i kamery cyfrowe.

Wszyscy podatnicy, którzy będą dokonywać dostawy towarów lub świadczyć usługi, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, oraz podatnicy nabywający te towary lub usługi, będą zobowiązani posiadać rachunek rozliczeniowy, w tym bieżący i pomocniczy, oraz prowadzone dla nich rachunki VAT, lub imienny rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej otwarty w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, prowadzone w walucie polskiej.

Należy mieć jednak na uwadze, że powyższe zobowiązania nie będą dotyczyć dokonywania płatności kwoty należności wynikającej z faktury dokumentującej transakcje realizowane w wykonaniu umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1834 oraz z 2018 r. poz. 1693), jeżeli podmiot, na rzecz którego dokonywana będzie płatność, na dzień dokonania dostawy był partnerem prywatnym, z którym podmiot publiczny zawarł umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym, lub jednoosobową spółką partnera prywatnego albo spółką kapitałową, której jedynymi wspólnikami są partnerzy prywatni, z którą podmiot publiczny zawarł umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym.

Istotne jest również, iż w przypadku stwierdzenia, że podatnik dokonał płatności z naruszeniem powyższych wymagań, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustali dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, wykazane na fakturze, której dotyczy płatność. Przedmiotowe dodatkowe zobowiązanie podatkowego nie będzie ustalane w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe. Wskazana sankcja nie będzie także stosowana, jeżeli dostawca lub usługodawca rozliczy całą kwotę podatku wynikającą z faktury, która zostanie zapłacona z naruszeniem.

Nowelizacja przewiduje również możliwość wniesienia zażalenia na postanowienie naczelnika urzędu skarbowego, dotyczące zgody na przekazanie środków zgromadzonych na wskazanym przez podatnika rachunku VAT na wskazany przez niego rachunek bankowy albo rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony ten rachunek VAT.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej lub potrzebujesz porady w określeniu swojego obowiązku dotyczącego split payment, zapraszamy do kontaktu.