Odsetki należne od upadłego
W prowadzonej działalności gospodarczej większość przedsiębiorców prędzej czy później trafia na kłopot z terminowym uzyskiwaniem płatności od kontrahentów. Problem jest relatywnie niewielki, jeśli dłużnik z opóźnieniem, ale płaci. Gorzej gdy trzeba go pozwać i po uzyskaniu korzystnego wyroku prowadzić egzekucję. Nawet jednak i ten scenariusz może zakończyć się pomyślnym finałem w postaci skutecznej egzekucji wszystkich zaległych kwot wraz z odsetkami, kosztami postępowania i innymi kosztami ubocznymi. Prawdziwy kłopot pojawia się, gdy dłużnik jest niewypłacalny. Wtedy nie ma z czego egzekwować należnych wierzycielowi kwot. Czasem wierzyciel przekona się o tym w egzekucji, gdy okaże się ona bezskuteczna. Czasem już wcześniej dojdzie do ogłoszenia upadłości dłużnika. A w takim wypadku wierzycielowi pozostanie jedynie zgłoszenie swojej wierzytelności w postępowaniu upadłościowym i oczekiwanie, czy przyniesie mu ono jakiekolwiek zaspokojenie. W takiej sytuacji wątpliwości może budzić okres, za jaki wierzyciel może domagać się od dłużnika odsetek.
Stosownie do art. 92 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (t. j.: Dz. U. z 2015 r., poz..233) z masy upadłości mogą być zaspokojone odsetki od wierzytelności, należne od upadłego, za okres do dnia ogłoszenia upadłości. Z kolei ust. 2 powołanego artykułu przewiduje, że
przepis ust. 1 nie dotyczy odsetek od wierzytelności zabezpieczonych hipoteką, wpisem w rejestrze, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym albo hipoteką morską. Odsetki te mogą być zaspokojone tylko z przedmiotu zabezpieczenia.
Jednocześnie zgodnie z art. 174 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego Sąd zawiesza postępowanie z urzędu jeżeli postępowanie dotyczy masy upadłości, masy układowej lub masy sanacyjnej i ogłoszono upadłość lub wszczęto wtórne postępowanie upadłościowe albo ustanowiono zarządcę w postępowaniu restrukturyzacyjnym;
Postępowanie zawieszone na tej podstawie podejmuje się z chwilą wyznaczenia syndyka, chyba że zachodzi wyjątek określony w art. 145 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 233 i 978, który przewiduje, iż postępowanie sądowe, administracyjne lub sądowoadministracyjne w sprawie wszczętej przeciwko upadłemu przed dniem ogłoszenia upadłości o wierzytelność, która podlega zgłoszeniu do masy upadłości, może być podjęte przeciwko syndykowi tylko w przypadku, gdy w postępowaniu upadłościowym wierzytelność ta po wyczerpaniu trybu określonego ustawą nie zostanie umieszczona na liście wierzytelności.
W świetle tych unormowań uzasadniona była wątpliwość, czy wierzyciel jest uprawniony do domagania się od dłużnika odsetek za okres od dnia następującego po ogłoszeniu upadłości do dnia zapłaty i czy można ich dochodzić w czasie trwania postępowania upadłościowego. Ten problem rozstrzygnął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 7 kwietnia 2016 r., w której uznał, że roszczenie o odsetki za okres po ogłoszeniu upadłości może być dochodzone przeciw upadłemu w drodze powództwa nawet przed zakończeniem postępowania upadłościowego.