Procedura odwrotnego obciążenia przy świadczeniach kompleksowych
W związku z nowelizacją ustawy o podatku od towarów i usług, która weszła w życie 1 stycznia 2017 roku mocą ustawy z dnia 1 grudnia 2016 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 2024), rozszerzona została lista usług objętych odwrotnym obciążeniem, czyli procedurą polegającą na przerzuceniu obowiązku rozliczania podatku VAT ze sprzedawcy na nabywcę danej dostawy bądź usługi.
W przypadku świadczeń kompleksowych – na które składa się czynność podstawowa, będąca celem umowy oraz czynność pomocnicza, będąca niezbędną do wykonania czynności podstawowej, mechanizm odwrotnego obciążenia będzie można zastosować łącznie do obu czynności, jeśli czynność podstawowa będzie podlegać odwrotnemu obciążeniu. Ze świadczeniem kompleksowym mamy styczność w szczególności wtedy, gdy dwa świadczenia lub więcej są ze sobą tak ściśle związane, że obiektywie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter (tak wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 27 października 2005 r., C-41/0)
Wytycznych, co do rozstrzygania o tym, którą czynność uznać za podstawową, a którą za pomocniczą, dostarcza orzecznictwo i doktryna. Przyjmuje się, iż cechą decydującą o charakterze świadczenia nie jest ani jego wartość, ani nazwa umowy, ani czasochłonność w stosunku do innych czynności, ale to, która czynność zaspokaja podstawową potrzebę nabywcy danego świadczenia. Nie ma również znaczenia zastrzeżenie dwóch odrębnych cen za każde świadczenie. Świadczenie należy uznać za dodatkowe w stosunku do świadczenia głównego, w szczególności, jeżeli nie stanowi ono dla klienta celu samo w sobie, lecz służy skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze świadczenia głównego.
W związku z tym, aby móc zastosować procedurę odwrotnego obciążenia przy świadczeniu kompleksowym, należy ocenić, czy w kontekście okoliczności faktycznych danej sprawy, celu i założeń umowy stron, świadczenie podstawowe stanowiła dostawa/usługa podlegająca pod procedurę odwrotnego obciążenia.