Przedawnienie roszczeń wekslowych: Sąd Najwyższy w uchwale III CZP 7/25 potwierdza stosowanie art. 118 k.c. do weksla własnego
W dniu 23 września 2025 r. Sąd Najwyższy w składzie trzech sędziów podjął uchwałę w sprawie o sygn. akt III CZP 7/25, w której rozstrzygnął istotną wątpliwość prawną dotyczącą relacji między przepisami prawa cywilnego a regulacjami prawa wekslowego. Pytanie prawne dotyczyło tego, czy reguła kończenia biegu okresu przedawnienia, przewidziana w art. 118 zdanie drugie kodeksu cywilnego, ma zastosowanie do trzyletniego terminu przedawnienia roszczeń wekslowych przeciwko wystawcy weksla własnego (art. 70 w zw. z art. 103 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. – Prawo wekslowe).
Treść uchwały
Sąd Najwyższy przesądził, że:
„Koniec trzyletniego terminu przedawnienia roszczeń wekslowych przeciwko wystawcy weksla własnego przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego (art. 118 zdanie drugie k.c.).”
Tym samym potwierdzono, że zasada „zaokrąglania” końca okresu przedawnienia do ostatniego dnia roku kalendarzowego – wprowadzona do kodeksu cywilnego w ramach nowelizacji z 2018 r. – znajduje zastosowanie również w odniesieniu do roszczeń wynikających z weksli.
Uzasadnienie rozstrzygnięcia
Prawo wekslowe w art. 70 przewiduje trzyletni termin przedawnienia roszczeń posiadacza weksla przeciwko wystawcy weksla własnego, liczony od dnia płatności weksla. Jednocześnie przepisy ustawy wekslowej nie zawierają autonomicznych regulacji co do sposobu obliczania końca tego terminu. Powstała więc wątpliwość, czy do obliczania przedawnienia w tym zakresie należy stosować wyłącznie przepisy prawa wekslowego jako lex specialis, czy też w drodze odesłania uzupełniającego zastosowanie znajdą przepisy kodeksu cywilnego.
Sąd Najwyższy uznał, że przepisy prawa wekslowego określają wyłącznie długość terminu, lecz nie regulują zasad ustalania jego końca. W tym zakresie konieczne jest sięgnięcie do przepisów ogólnych kodeksu cywilnego. Skoro art. 118 k.c. w zdaniu drugim ustanawia zasadę, że koniec okresu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, jeśli termin jest dłuższy niż dwa lata, to reguła ta obejmuje również trzyletni termin z art. 70 prawa wekslowego.
Znaczenie uchwały
Uchwała ma doniosłe znaczenie praktyczne. Po pierwsze, wprowadza jednolitość w orzecznictwie i praktyce sądowej, eliminując ryzyko rozbieżnych interpretacji. Po drugie, wydłuża faktyczny czas dochodzenia roszczeń wekslowych przeciwko wystawcy weksla własnego – w skrajnych przypadkach nawet o kilka miesięcy, jeśli data płatności przypada na początek roku. Przykładowo, jeżeli termin płatności weksla przypadał 10 stycznia 2022 r., trzyletni termin upływałby co do zasady 10 stycznia 2025 r., jednak na mocy uchwały kończy się on dopiero 31 grudnia 2025 r.
Z perspektywy wierzycieli oznacza to większą ochronę i elastyczność przy dochodzeniu należności wekslowych. Z kolei dla dłużników uchwała oznacza konieczność dłuższego pozostawania w niepewności prawnej, co podkreśla znaczenie dbałości o terminowe regulowanie zobowiązań wekslowych.
Podsumowanie
Uchwała Sądu Najwyższego z 23 września 2025 r. (III CZP 7/25) przesądza, że trzyletni termin przedawnienia roszczeń wekslowych przeciwko wystawcy weksla własnego należy ustalać z uwzględnieniem art. 118 zdanie drugie kodeksu cywilnego. Jest to przykład harmonijnego stosowania regulacji prawa wekslowego oraz kodeksu cywilnego i dowód na to, że ogólne zasady prawa cywilnego znajdują zastosowanie także w sferze zobowiązań wekslowych, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
