Zachowek służy ochronie interesów majątkowych osób i polega na zapewnieniu korzyści pieniężnych ze spadku. Jego celem jest zabezpieczanie interesy osób najbliższych pominiętych przez spadkodawcę w testamencie. Katalog osób uprawionych do zachowku jest katalogiem zamkniętym i tak uprawnionymi do zachowku są: dzieci, wnuki, małżonek i rodzice spadkodawcy. Jednak rodzicom przysługuje zachowek jedynie, gdy spadkodawca nie miał dzieci, a wnukom w przypadku, kiedy dzieci spadkodawcy nie żyją.

Osobom tym przysługuje roszczenie względem spadkobierców, którzy zostali powołani do dziedziczenia, o zapłatę określonej sumy pieniężnej (zachowek). W ten sposób uprawniony nie staje się spadkobiercą, lecz otrzymuje tylko rekompensatę pieniężną. Obowiązek zapłaty zachowku powstaje w chwili śmierci spadkodawcy.

Spośród katalogu osób, którym przysługuje prawo do zachowku zostali wykluczeni:

1. małżonek, w przypadku gdy spadkodawca wystąpił o rozwód z winy tego małżonka,

2. osoba, która zrzekła się dziedziczenia,

3. osoba, która odrzuciła spadek ( zarówno z testamentu jak i z ustawy),

4. osoba, która została uznana za niegodną,

5. osoba, która została wydziedziczona.

Skuteczne wydziedziczenie ma miejsce, jeżeli z treści testamentu jednoznacznie wynika przyczyna wydziedziczenia. Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku:

1. wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,

2. dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci,

3. uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Zaznaczyć jednak należy, że wydziedziczenie nie jest dopuszczalne jeżeli spadkodawca przebaczył uprawnionemu do zachowku. Gdy w chwili przebaczenia spadkodawca nie miał zdolności do czynności prawnych, przebaczenie jest skuteczne, jeżeli nastąpiło z dostatecznym rozeznaniem. Istotne jest również, że zstępni wydziedziczonego zstępnego są uprawnieni do zachowku, chociażby przeżył on spadkodawcę.

Wysokość zachowku wynosi co do zasady połowę wartości udziału spadkowego, który by przypadał uprawnionemu przy dziedziczeniu ustawowym. Jednakże w przypadku osób , które są trwale niezdolne do pracy oraz osób małoletnich zachowek przysługuje w wysokości dwóch trzecich wartości udziału spadkowego.

Przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń, natomiast dolicza się do spadku darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę. Jeżeli uprawnionymi do zachowku są dzieci spadkodawcy do zachowku zalicza się koszty wychowania, oraz wykształcenia, które poniósł spadkodawca, jeśli przekroczyły przeciętną wartość w danym środowisku.

Zobowiązanymi z tytułu zachowku są spadkobiercy powołani do dziedziczenia, a także obdarowani darowizną doliczoną do spadku. Mogą oni jednak żądać stosunkowego zmniejszenia zapisów i poleceń.

Roszczenia z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu. Natomiast roszczenie przeciwko osobie obowiązanej do uzupełnienia zachowku z tytułu otrzymanych od spadkodawcy zapisu windykacyjnego lub darowizny przedawnia się z upływem lat pięciu od otwarcia spadku.