Rozwód czy separacja? Kluczowe różnice i skutki prawne
Decyzja o rozstaniu nigdy nie jest łatwa. Prawo rodzinne w Polsce daje jednak małżonkom dwie możliwości: rozwód albo separację. Choć oba rozwiązania dotyczą rozpadu pożycia małżeńskiego, ich skutki prawne są różne. Zanim zdecydujesz się na którąś z dróg, warto poznać podstawowe zasady wynikające z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (k.r.o.).
Podstawy prawne
Rozwód – regulują art. 56–61¹ k.r.o.
Separacja – przepisy art. 61²–61⁶ k.r.o.
Rozwód – definitywne zakończenie małżeństwa
Zgodnie z art. 56 § 1 k.r.o., sąd orzeka rozwód, jeśli nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego.
To oznacza, że między małżonkami ustały:
- więź duchowa,
- więź fizyczna,
- więź gospodarcza,
i nie ma perspektyw na ich odbudowanie.
Skutki prawne rozwodu:
- ustaje małżeństwo – byli małżonkowie mogą ponownie zawrzeć nowy związek małżeński,
- sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej, kontaktach i alimentach wobec dzieci,
- możliwy jest podział majątku wspólnego,
- można żądać orzeczenia o winie jednego z małżonków, co ma wpływ na ewentualne alimenty (art. 60 k.r.o.).
Rozwód jest więc rozwiązaniem ostatecznym i nieodwracalnym.
Separacja – alternatywa dla rozwodu
Separacja została uregulowana w art. 61² k.r.o. i polega na tym, że sąd orzeka ją, gdy nastąpił zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, ale niekoniecznie trwały.
Skutki prawne separacji:
- małżeństwo nadal trwa – nie można zawrzeć nowego związku,
- ustaje wspólnota majątkowa (jak przy rozwodzie),
- można uregulować władzę rodzicielską, kontakty i alimenty wobec dzieci,
- małżonkowie nie dziedziczą po sobie z ustawy (art. 935¹ k.c.),
- możliwy jest powrót do pełnego małżeństwa – zniesienie separacji następuje na zgodny wniosek małżonków.
Separacja jest więc rozwiązaniem „pomiędzy” – rozdziela życie małżonków, ale pozostawia furtkę do ewentualnego pojednania.
Kiedy rozwód, a kiedy separacja?
- Separacja sprawdza się, gdy małżonkowie nie widzą szans na dalsze życie razem, ale nie chcą definitywnie kończyć małżeństwa (np. ze względów religijnych, rodzinnych lub z nadzieją na pojednanie).
- Rozwód to wybór dla osób, które definitywnie chcą zamknąć etap małżeństwa i rozpocząć nowe życie.