MENU

Środki obrony małżonka dłużnika w postępowaniu egzekucyjnym

Sąd Najwyższy z w uchwale z dnia 5 października 2016 r., sygn. akt III CZP 41/16 uznał, że jeżeli komornik zajął na podstawie art. 845 § 2 k.p.c. ruchomości będące we współwładaniu dłużnika i jego małżonka pozostających we wspólności ustawowej, małżonkowi nieobjętemu tytułem wykonawczym przysługuje – w zależności od zgłaszanych zarzutów – powództwo  przewidziane w art. 841 k.p.c., jeżeli zarzuca naruszenie przepisów prawa materialnego lub skarga na czynności komornika, jeżeli zarzuca naruszenie przepisów postępowania egzekucyjnego.

Zgodnie z art. 845 § 2 k.p.c. zająć można ruchomości dłużnika będące bądź w jego władaniu, bądź we władaniu samego wierzyciela, który do nich skierował egzekucję. Ruchomości dłużnika będące we władaniu osoby trzeciej można zająć tylko wówczas, gdy osoba ta zgadza się na ich zajęcie albo przyznaje, że stanowią one własność dłużnika, oraz w wypadkach wskazanych w ustawie. Jednakże w razie zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej dopuszczalne jest zajęcie ruchomości na zasadach przewidzianych w przepisach o egzekucji administracyjnej.

Stosownie natomiast do art. 841 §  1 k.p.c. osoba trzecia może w drodze powództwa żądać zwolnienia zajętego przedmiotu od egzekucji, jeżeli skierowanie do niego egzekucji narusza jej prawa.  Jeżeli dłużnik zaprzecza prawu powoda, należy oprócz wierzyciela pozwać również dłużnika – § 2. Powództwo można wnieść w terminie miesiąca od dnia dowiedzenia się o naruszeniu prawa, chyba że inny termin jest przewidziany w przepisach odrębnych §  3.

Praktyczny problem powstaje, gdy komornik zajmuje rzeczy ruchome w lokalu mieszkalnym zajmowanym wspólnie przez dłużnika i jego małżonka, a ruchomości należą do majątku wspólnego małżonków. Wątpliwość sprowadza się do tego, czy takie zajęcie jest prawidłowe proceduralnie i czy małżonek dłużnika może bronić się tylko powództwem o zwolnienie rzeczy spod egzekucji, czy też samo takie zajęcie jest wadliwe proceduralnie i małżonek dłużnika może złożyć skargę na czynności komornika. Sama opublikowana przez Sąd Najwyższy sentencja uchwały tego nie wyjaśnia, dlaczego czekamy na uzasadnienie, w którym spodziewać się można omówienia tego zagadnienia