TS UE o przepisach węgierskich wprowadzających zastąpienie w kredytach walutowych nieuczciwych kursów umownych kursem narodowego banku
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 2 września 2021 r. w sprawie C-932/19, zgodnie z komunikatem prasowym TS UE nr 144/21 uznał, że przepisy węgierskie zakazujące unieważnienia umowy kredytu denominowanego w walucie obcej na tej podstawie, że zawiera ona nieuczciwy warunek dotyczący różnic kursowych wydają się być zgodne z prawem Unii.
Tak jest w sytuacji, gdy przepisy te pozwalają na przywrócenie sytuacji pod względem prawnym i faktycznym, w jakiej znajdowałby się konsument w przypadku braku istnienia nieuczciwego warunku, nawet gdyby unieważnienie umowy było bardziej korzystne dla konsumenta W 2007 r. konsument zawarł z bankami węgierskimi należącymi do grupy OTP umowy kredytu denominowane w walucie obcej. W ramach sporów w związku z tymi umowami konsument podniósł ich nieważność, powołując się na nieuczciwy charakter warunków tych umów, które stanowiły, że kurs wymiany obowiązujący przy uruchomieniu pożyczonych środków, który odpowiadał kursowi kupna danej waluty w stosunku do forinta węgierskiego (HUF), różnił się od kursu mającego zastosowanie z tytułu ich spłaty, który odzwierciedlał kurs sprzedaży tej waluty. Győri Ítélőtábla (regionalny sąd apelacyjny w Győr, Węgry), do którego wniesiono apelację w ramach tych sporów, stwierdził, z jednej strony, że ustawodawca węgierski zastąpił nieuczciwe warunki takie jak te opisane powyżej przepisem krajowym odsyłającym do kursu wymiany ustalonego przez narodowy bank węgierski dla danej waluty, zarówno w odniesieniu do uruchomienia środków, jak i spłaty długu. Z drugiej strony sąd ten wskazał, że przepisy węgierskie nie zezwalają mu na unieważnienie wspomnianych umów z powodu stwierdzenia nieważności przedmiotowych nieuczciwych warunków umownych, nawet gdyby takie rozwiązanie było bardziej korzystne dla konsumenta, który nie ponosiłby skutków zmaterializowania się ryzyka kursowego związanego z przedmiotowymi kredytami.
Powziąwszy wątpliwości w przedmiocie zgodności z dyrektywą Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich rozwiązania przyjętego przez prawodawcę węgierskiego w celu wyeliminowania z umów kredytu denominowanego w walucie obcej nieuczciwych warunków dotyczących ryzyka kursowego, Győri Ítélőtábla zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości w tej kwestii.
Trybunał przypomniał, że rozwiązanie przyjęte przez prawodawcę węgierskiego jest zgodne z celem realizowanym przez tę dyrektywę polegającym na przywróceniu równowagi między stronami umowy przy jednoczesnym utrzymaniu w mocy umowy jako całości, a nie na unieważnianiu wszystkich umów zawierających nieuczciwe warunki mające wpływ na wykonywanie tych umów, takie jak warunki dotyczące ryzyka kursowego. Ponadto dyrektywa ta nie stoi na przeszkodzie przepisom krajowym uniemożliwiającym sądowi uwzględnienie żądania unieważnienia umowy kredytu opartego na nieuczciwym charakterze warunku dotyczącego różnic kursowych, pod warunkiem że zostanie zagwarantowane, iż warunek ten nie wiąże konsumenta.
Zatem stwierdzenie nieuczciwego charakteru takiego warunku powinno pozwolić na przywrócenie sytuacji pod względem prawnym i faktycznym, w jakiej znajdowałby się konsument w przypadku braku istnienia tego nieuczciwego warunku, w szczególności opierając się na prawie do zwrotu korzyści uzyskanych niesłusznie przez przedsiębiorcę na podstawie tego nieuczciwego warunku.