Ulga na złe długi w VAT – dłużnik nie może być w trakcie upadłości lub likwidacji na dzień dokonania korekty
Stosownie do art. 89a ustawy o VAT podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona. Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, w przypadku gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.
Powyższa regulacja stosuje się w przypadku gdy spełnione są następujące warunki:
1) dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
2) na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty:
- a) wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,
- b) dłużnik nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
4) od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona;
Korekta, o której mowa, może nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, pod warunkiem że do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie.
W przypadku gdy po złożeniu deklaracji podatkowej, w której dokonano takiej korekty, należność zastała uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel obowiązany jest do zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. W przypadku częściowego uregulowania należności, podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego zwiększa się w odniesieniu do tej części.
Wierzyciel obowiązany jest wraz z deklaracją podatkową, w której dokonuje ww. korekty, zawiadomić o tej korekcie właściwego dla niego naczelnika urzędu skarbowego wraz z podaniem kwot korekty oraz danych dłużnika.
Podatnicy mający zamiar skorzystać z ulgi na złe długi czasem mają wątpliwości, czy wymóg dokonania dostawy/ wykonania usługi na rzecz podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji, oznacza warunek niepozostawania dłużnika w stanie upadłości w dacie kiedy nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, czy też warunek ten odnosić należy do daty dokonania korekty przez wierzycieli upadłego.
W kwestii tej wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku dnia 12 marca 2018 r., sygn. I FSK 704/16 NSA. Zdaniem Sądu „(…) warunek, o którym mowa w art. 89a ust. 2 pkt 1 u.p.t.u., aby nabywca (dłużnik) nie był w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji, należy odnieść do momentu dokonania korekty. Należy podkreślić, że w rozpatrywanej sprawie korekta w ramach tzw. ulgi za złe długi została złożona już po zakończeniu postępowania upadłościowego. Nie można zatem uznać, że obowiązki podatkowe dłużnika, skorelowane z działaniami wierzyciela składającego korektę deklaracji VAT-7/D, mogą ingerować w tok postępowania upadłościowego, skoro te zostało już zakończone. Umożliwienie stronie skorzystania z omawianej ulgi nie prowadziłoby również do powstania nadużycia, w sytuacji gdy strona faktycznie nie odzyskała środków wynikających z wierzytelności objętych układem.” NSA uznał zatem w przytoczonym wyroku, że decydujące jest niepozostawanie przez dłużnika w trackie postępowania upadłościowego, restrukturyzacyjnego czy w trakcie likwidacji w okresie dokonywania korekty, a uprzednio zakończone postępowanie upadłościowe nie wyklucza skorzystania z ulgi na złe długi w VAT.