Zmiany w zasadach rozliczania faktur korygujących
Ustawa z dnia 10 września 2015 roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów (Dz. U. z 2015 r., poz. 1595), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2016 roku, wprowadziła istotne zmiany w zakresie korekty przychodów i kosztów podatkowych w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j.: Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.; dalej: ustawa o PIT), w ustawie z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j.: Dz. U. z 2014 r., poz. 851 ze zm.; dalej: ustawa o CIT), a także w ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 1998 r., Nr 144, poz. 930 ze zm.).
Na gruncie przepisów obowiązujących do końca 2015 roku dominowało stanowisko o konieczności rozliczania faktur korygujących wstecznie, co w przypadku faktur wystawionych w latach, za które złożono już zeznania podatkowe, determinowała obowiązek korekty złożonych zeznań. A zatem wiązało się to ze sporą uciążliwością dla podatników.
Od nowego roku zasadą jest rozliczanie faktur korygujących na bieżąco. Zarówno na gruncie ustawy o PIT, jak i ustawy o CIT (zob. art. 14 ust. 1m – 1p, art. 22 ust. 7c – 7f ustawy o PIT; art. 12 ust. 3j – 3m, art. 15 ust. 4i – 4l ustawy o CIT) w obecnym stanie prawnym jeżeli korekta przychodu nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, korekty dokonuje się poprzez zmniejszenie lub zwiększenie przychodów osiągniętych w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca lub, w przypadku braku faktury, inny dokument potwierdzający przyczyny korekty. Jeżeli we wskazanym okresie rozliczeniowym podatnik nie osiągnął przychodów lub osiągnięte przychody są niższe od kwoty zmniejszenia, podatnik jest obowiązany zwiększyć koszty uzyskania przychodów o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone przychody. Powyższa reguła nie ma zastosowania, jeżeli korekta dotyczy przychodu związanego z zobowiązaniem podatkowym, które uległo przedawnieniu.
Podobnie jeżeli korekta kosztu uzyskania przychodów, w tym odpisu amortyzacyjnego, nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, korekty dokonuje się poprzez zmniejszenie lub zwiększenie kosztów uzyskania przychodów poniesionych w okresie rozliczeniowym, w którym została otrzymana faktura korygująca lub, w przypadku braku faktury, inny dokument potwierdzający przyczyny korekty. Jeżeli we wskazanym okresie rozliczeniowym podatnik nie poniósł kosztów uzyskania przychodów lub kwota poniesionych kosztów uzyskania przychodów jest niższa niż kwota zmniejszenia, podatnik jest obowiązany zwiększyć przychody o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone koszty uzyskania przychodów. Powyższa reguła nie ma zastosowania, jeżeli korekta dotyczy kosztu uzyskania przychodów związanego z zobowiązaniem podatkowym, które uległo przedawnieniu.
Ustawodawca wprowadził przepis przejściowy (art. 11 ustawy nowelizacyjnej) zgodnie z którym, przepisy ustawy o PIT i ustawy o CIT w brzmieniu nadanym ustawą nowelizacyjną, stosuje się do korekty przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów, uzyskanych lub poniesionych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizacyjnej. Na gruncie tego przepisu pojawiły się wątpliwości, czy interpretując go literalnie, nie należy uznać, iż wprowadzone zasady rozliczania faktur korygujących będą miały zastosowanie wyłącznie do korekty przychodów i kosztów uzyskanych lub poniesionych przed dniem wejścia w życie nowelizacji. Na pewno jednak nie taka była intencja ustawodawcy. Naszym zdaniem przyjąć należy, że do stosowania nowych zasad rozliczania faktur korygujących do przychodów i kosztów powstałych po wejściu w życie nowelizacji uprawnia nowe brzmienie ustawy o PIT i ustawy o CIT obowiązujące od początku roku. A przepis przejściowy rozstrzygnął jedynie, że zasady te stosuje się także do przychodów i kosztów powstałych przed wejściem w życie nowelizacji.